ലോക സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയെ പുനർനിർമ്മിക്കുവാനുള്ള റഷ്യൻ ശ്രമങ്ങൾ
|കിയവിനുള്ള പാശ്ചാത്യ, യൂറോപ്യൻ പിന്തുണയുടെ പ്രധാന കാരണം യുക്രൈനിന്റെ പരമാധികാരത്തെയും സ്വാതന്ത്ര്യത്തെയും കുറിച്ച ആശങ്കയല്ല; മറിച്ച്, യു.എസിന്റെയും അവരുടെ സഖ്യകക്ഷികളുടെയും താല്പര്യങ്ങൾക്ക് അനുസൃതമായി തുടരുന്ന സാമ്പത്തിക ആഗോളവത്കരണത്തിന്റെ സമകാലിക രൂപം തകരുമോയെന്ന ഭയവും ആശങ്കയുമാണ് അവർക്കുള്ളത്.
മെയ് 31 മുതൽ റഷ്യൻ വിദേശകാര്യ മന്ത്രി സെർജി ലാവ് റോവ് ഗൾഫ് സഹകരണ കൗൺസിൽ രാജ്യങ്ങളിലേക്ക് ഒരു പര്യടനം ആരംഭിച്ചു. അദ്ദേഹം ബഹ്റൈൻ, സൗദി അറേബ്യ, യുണൈറ്റഡ് അറബ് എമിറേറ്റ്സ് എന്നീ രാജ്യങ്ങൾ സന്ദർശിച്ചു. ഭൗമരാഷ്ട്രീയ ആധിപത്യത്തിനായുള്ള ആഗോള മൽസരത്തിൽ റഷ്യയും ജി.സി.സി രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം ശക്തിപ്പെടുത്തുക എന്നതാണ് ഈ സന്ദർശനങ്ങളുടെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം.
നിലവിലെ ആഗോള സാമ്പത്തിക ക്രമത്തിന് മിഡിൽ ഈസ്റ്റ്, പ്രത്യേകിച്ച് ഗൾഫ് മേഖല പ്രധാനമാണ്, ഭാവിയിൽ ആ ക്രമം പുനർനിർമ്മിക്കുന്നതിന് ഇത് ഒരുപോലെ നിർണായകമാണ്. ലോകത്തിന്റെ ഭൗമരാഷ്ട്രീയ പുനക്രമീകരണം യുദ്ധത്തിലൂടെയോ വിവിധ ആഗോള ഡൊമെയ്നുകളിൽ പടിഞ്ഞാറിന്റെ രാഷ്ട്രീയ സ്വാധീനത്തെ വെല്ലുവിളിക്കുന്നതിലൂടെയോ നേടാൻ കഴിയില്ല. റഷ്യയും അതിന്റെ പടിഞ്ഞാറൻ എതിരാളികളും തമ്മിലുള്ള യുദ്ധത്തിന്റെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ് സാമ്പത്തിക ഘടകം.
റഷ്യ - യുക്രൈൻ യുദ്ധത്തിന് മുമ്പ്, ആഗോളവൽക്കരണത്തെ വെല്ലുവിളിക്കുകയോ പുനർനിർവചിക്കുകയോ ചെയ്യേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകതയെക്കുറിച്ചുള്ള ഏത് സംഭാഷണവും പ്രധാനമായും അക്കാദമിക് ഇടങ്ങളിൽ ഒതുങ്ങി. യുദ്ധം ആ സൈദ്ധാന്തിക സംഭാഷണത്തെ വ്യക്തവും അടിയന്തിരവുമാക്കി. കിയവിനുള്ള പാശ്ചാത്യ, യൂറോപ്യൻ പിന്തുണയുടെ പ്രധാന കാരണം യുക്രൈനിന്റെ പരമാധികാരത്തെയും സ്വാതന്ത്ര്യത്തെയും കുറിച്ച ആശങ്കയല്ല; മറിച്ച്, യു.എസിന്റെയും അവരുടെ സഖ്യകക്ഷികളുടെയും താല്പര്യങ്ങൾക്ക് അനുസൃതമായി തുടരുന്ന സാമ്പത്തിക ആഗോളവത്കരണത്തിന്റെ സമകാലിക രൂപം തകരുമോയെന്ന ഭയവും ആശങ്കയുമാണ് അവർക്കുള്ളത്.
തൊണ്ണൂറുകളുടെ തുടക്കത്തിലെ സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ തകർച്ചക്ക് ശേഷം ലോകം രണ്ട് സൈനിക വൻശക്തികൾ തമ്മിലെയോ - നാറ്റോ vs വാർസൗ - രണ്ട് സാമ്പത്തിക ശക്തികൾ തമ്മിലുള്ളതോ - യു.എസ് vs യു.എസ്.എസ്.ആർ - മത്സര ഇടമല്ലാതായി മാറി. ആഗോള കാര്യങ്ങളിൽ അനിയന്ത്രിതമായ അമേരിക്കൻ ഉയർച്ചയെ തടയാൻ അമേരിക്കൻ ആക്രമണത്തെക്കുറിച്ചും (1989) ഇറാഖിലെ യുദ്ധത്തെക്കുറിച്ചും (1990) നമ്മൾ പലപ്പോഴും സംസാരിക്കാറുണ്ട്. ഈ യുദ്ധത്തിന്റെ സൈനിക, ഭൗമരാഷ്ട്രീയ ഘടകത്തിനൊപ്പം സാമ്പത്തികവും ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നതാണ് നമ്മൾ പലപ്പോഴും ഒഴിവാക്കുന്നത്.
പനാമയും ഇറാഖും യു.എസ് സൈനിക ആധിപത്യം പ്രകടമാക്കുന്നതായിരുന്നെങ്കിൽ 1994- 5 ൽ വേൾഡ് ട്രേഡ് ഓർഗനൈസേഷൻ (WTO) സ്ഥാപിക്കുന്നത്, ഈ പുതിയ ലോകക്രമത്തിൽ വാഷിംഗ്ടണിന്റെ സാമ്പത്തിക കാഴ്ചപ്പാട് ഊട്ടിയുറപ്പിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി ആയിരുന്നു.1999 ൽ സിയാറ്റിലിൽ നടന്ന ഡബ്ല്യു.ടി.ഒ വിരുദ്ധ പ്രതിഷേധം ലോകത്തിലെ സാമ്പത്തിക കാര്യങ്ങളിലെ ഭയാനകമായ പ്രവണതയെ മാറ്റാനുള്ള തീവ്രശ്രമമാണെന്ന് തോന്നി. ജോലിസ്ഥലത്ത് സിവിൽ സമൂഹത്തിന്റെ ശക്തി പ്രകടിപ്പിക്കുന്നതിൽ വിജയകരമാണെങ്കിലും, യഥാർത്ഥവും ശാശ്വതവുമായ ഫലങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിൽ പ്രതിഷേധം പരാജയപ്പെട്ടു. ആഗോളവൽക്കരണത്തിന്റെ യു.എസ് / പാശ്ചാത്യ കേന്ദ്രീകൃത നിർവചനത്തിൽ, ചെറിയ രാജ്യങ്ങൾക്ക് വിലപേശൽ ശക്തി കുറവായിരുന്നു.
സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങൾ സ്വന്തം വ്യവസായങ്ങൾക്കായി നിരവധി പ്രത്യേകാവകാശങ്ങൾ വിജയകരമായി ചർച്ച ചെയ്തപ്പോൾ, ഗ്ലോബൽ സൗത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗത്തിനും പടിഞ്ഞാറിന്റെ നിയമങ്ങൾ പാലിക്കുകയല്ലാതെ മറ്റൊരു വഴിയും അവശേഷിച്ചില്ല. പ്രധാന വ്യവസായങ്ങളാണെന്ന് അവർ മനസ്സിലാക്കിയതിനെക്കുറിച്ചുള്ള സംരക്ഷണ അജണ്ട നിലനിർത്തിക്കൊണ്ട് അമേരിക്കക്കാർ സ്വതന്ത്ര വ്യാപാരത്തെയും തുറന്ന വിപണികളെയും കുറിച്ച് സംസാരിച്ചു. ആഗോളവൽക്കരണം സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും ജനാധിപത്യത്തിനുമുള്ള വിജയഗാഥയായി ഉയർത്തിക്കാട്ടപ്പെട്ടുവെങ്കിലും, യഥാർത്ഥത്തിൽ പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലെ 'ലൈസെസ്-ഫെയർ' ഫ്രാൻസിന്റെ സാമ്പത്തിക സിദ്ധാന്തത്തിന്റെ വിലകുറഞ്ഞ പുനർനിർമ്മാണമായിരുന്നു ഇത്.
യു.എസ് / പാശ്ചാത്യ ആധിപത്യത്തെ വെല്ലുവിളിക്കുന്നതിൽ പരാജയപ്പെട്ടതിന് ദരിദ്ര രാജ്യങ്ങളെ വിമർശിക്കുന്നത് എളുപ്പമാണ്. വാസ്തവത്തിൽ, അവർ ശ്രമിച്ചു; അതിന്റെ ഫലമായി സാമ്പത്തിക ഉപരോധം, ഭരണമാറ്റം, യുദ്ധം എന്നിവ നേരിടേണ്ടി വന്നു. മുതലാളിത്തത്തിന്റെ ഈ കൊള്ളയടിക്കുന്ന രൂപം ഗ്ലോബൽ സൗത്തിലെ ചെറിയ രാജ്യങ്ങളെ സ്വന്തം സാമ്പത്തിക ബ്ലോക്കുകൾ രൂപപ്പെടുത്താൻ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചു എന്നതാണ് ഏക ആശ്വാസം. എന്നിരുന്നാലും, ആഗോള മാതൃകയെ തകർക്കുന്നത് പോട്ടെ, അതിനെ സ്വാധീനിക്കാൻ പോലും അത് പര്യാപ്തമല്ല.
ചൈനയുടെ പോലുള്ള വലിയ സമ്പദ് വ്യവസ്ഥകൾക്ക്, അവരുടെ വൻ വളർച്ച ആഗോള സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയുടെ താൽപ്പര്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നിടത്തോളം കാലം ആഗോളവൽക്കരണത്തിൽ നിന്ന് പ്രയോജനം നേടാൻ അനുവാദമുണ്ടായിരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ചൈനയുടെ രാഷ്ട്രീയ, ഭൗമരാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനങ്ങൾ അതിന്റെ സാമ്പത്തിക സ്വാധീനവുമായി പൊരുത്തപ്പെടാൻ തുടങ്ങിയപ്പോൾ കാര്യങ്ങളിൽ മാറ്റമുണ്ടായി. മുൻ യു.എസ് റിപ്പബ്ലിക്കൻ പ്രസിഡന്റ് ഡൊണാൾഡ് ട്രംപ് വളരെയധികം വാചാടോപങ്ങൾ നടത്തുകയും ഒടുവിൽ 'ചൈന ഭീഷണി' എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചതിനുമേൽ സാമ്പത്തിക യുദ്ധം പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ചെയ്തു. ജോ ബൈഡന്റെ നിലവിലെ ഡെമോക്രാറ്റിക് ഭരണവും വ്യത്യസ്തമല്ല. യുക്രെയ്നിലെ റഷ്യയുടെ സൈനിക നടപടികളെ ചെറുക്കുന്ന തിരക്കിലാണെങ്കിലും, വാഷിംഗ്ടൺ ചൈനീസ് വിരുദ്ധ വാചാടോപത്തിൽ സജീവമാണ്.
1948 ലെ താരിഫുകളും ട്രേഡുകളും സംബന്ധിച്ച ഭൗമ രാഷ്ട്രപരമായി പ്രവർത്തനരഹിതമായ പൊതു കരാറിനെ മാറ്റാനായി ഡബ്ല്യു.ടി.ഒ സ്ഥാപിതമായ 1994 ൽ മാരാകേഷ് കരാർ എത്തി. ഈ ആഗോള സാമ്പത്തിക ഉടമ്പടികളിൽ ഓരോന്നും അവരുടെ സവിശേഷമായ ആഗോള ഭൗമരാഷ്ട്രീയ ക്രമങ്ങളിൽ നിന്ന് എങ്ങനെ കലാശിച്ചുവെന്ന് ശ്രദ്ധിക്കുക, രണ്ടാമത്തേത് രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തെ തുടർന്നും ആദ്യത്തേത് സോഷ്യലിസ്റ്റ് ക്യാമ്പിന്റെ തകർച്ചയെ തുടർന്നും . റഷ്യയും സഖ്യകക്ഷികളും ഇപ്പോൾ യുക്രെയ്നിൽ ഒരുതരം വിജയം അവകാശപ്പെടുന്നതിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, അവരുടെ ആത്യന്തിക ലക്ഷ്യം മറ്റൊരു സാമ്പത്തിക സന്തുലിതാവസ്ഥയ്ക്കായി വിത്ത് വിതയ്ക്കുക എന്നതാണ്.
റഷ്യ ഒരു പുതിയ ആഗോള സാമ്പത്തിക വ്യവസ്ഥയിൽ വ്യക്തമായി നിക്ഷേപിച്ചിരിക്കുന്നു. പക്ഷേ, ഈ പ്രക്രിയയിൽ സ്വയം ഒതുങ്ങി നിൽക്കുന്നുമില്ല. മറുവശത്ത്, പടിഞ്ഞാറിന്റെ അവസ്ഥ മോശമാണ്. റഷ്യയുടെ പഴയ ഇരുമ്പു മറയിൽ വെളിച്ചം വീശാൻ അവർ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. പക്ഷേ ഈ പ്രക്രിയയിൽ സ്വന്തം സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയെ വേദനിപ്പിക്കാൻ അവർ ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ല. അടുത്ത കുറച്ച് വർഷത്തേക്കെങ്കിലും എളുപ്പത്തിൽ പരിഹരിക്കപ്പെടാൻ കഴിയുന്ന പ്രശ്നമല്ല ഇത്.
യുറേഷ്യൻ ഇക്കണോമിക് ഫോറത്തിലെ പ്രസംഗത്തിൽ റഷ്യൻ പ്രസിഡന്റ് വ്ളാഡിമിർ പുടിൻ പറഞ്ഞത് റഷ്യയെ ഒറ്റപ്പെടുത്താൻ ശ്രമിക്കുന്നത് "ആധുനിക ലോകത്ത് അസാധ്യമാണ്, തികച്ചും യാഥാർത്ഥ്യബോധമില്ലാത്തതാണ്" എന്നാണ്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ വാക്കുകൾ പടിഞ്ഞാറിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള റഷ്യയുടെ പൂർണ്ണ അവബോധമുള്ളതാണ്. ലാവ്റോവിന്റെ തിരക്കേറിയ യാത്രകൾ, പ്രത്യേകിച്ച് ഗ്ലോബൽ സൗത്തിൽ, റഷ്യ മാത്രമല്ലാതെ ഒരു ബദൽ ആഗോള സാമ്പത്തിക വ്യവസ്ഥയെ ഉയർത്തിക്കൊണ്ട് വരാനുള്ള മോസ്കോയുടെ മാർഗമാണ്. ഈ ശ്രമങ്ങളുടെയെല്ലാം ഫലം ലോകത്തെ ഒരു ഭൗമരാഷ്ട്രീയ വീക്ഷണകോണിൽ നിന്ന് പുനർ നിർവചിക്കുക മാത്രമല്ല, വരും തലമുറകൾക്ക് ആഗോളവൽക്കരണം എന്ന ആശയം പുനർ നിർവചിക്കുകയും ചെയ്യും.