ഭാരത് ജോഡോ യാത്രയിൽ ഞാൻ കണ്ടത്
ആദ്യ ദിനം ഭാരത് ജോഡോ യാത്രയുടെ ഭാഗമായ പ്രമുഖ എഴുത്തുകാരിയും ആക്ടിവിസ്റ്റുമായ മീന കന്ദസാമിയുടെ അനുഭവക്കുറിപ്പ്.
തമിഴ്നാട്ടിലെ ജനക്കൂട്ടവുമായുള്ള രാഹുൽ ഗാന്ധിയുടെ വളരെ സ്വതന്ത്രമായ ഇടപഴകലുകളിൽ എന്തോ ഒന്ന് ഉണ്ട്; അത് എന്റെ ശരീരത്തിന് ആന്തരിക വേദന തരുന്നു. മാതൃ സഹജാവബോധത്തിന്റെ എല്ലാം അത് വ്യക്തമായി കാണിക്കുന്നു. മൂന്ന് പതിറ്റാണ്ട് മുമ്പ് പിതാവ് കൊല്ലപ്പെട്ടതിന്റെ ഓർമകൾ അദ്ദേഹത്തിൽ അലിഞ്ഞു ചേർന്നിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹം പുഞ്ചിരിക്കുന്നതും കൈവീശുന്നതും കുട്ടിത്തം തുളുമ്പുന്ന വിശ്വാസത്തോടെ തുറസ്സായ സ്ഥലത്ത് നടക്കുന്നതും അങ്ങേയറ്റം ആത്മവിശ്വാസം പകർന്നു നൽകുന്നു.
കന്യാകുമാരി മുതൽ കശ്മീർ വരെയുള്ള 3500 കിലോമീറ്റർ ദൈർഘ്യമുള്ള പദയാത്രയിൽ ആദ്യ ദിവസം ഞാൻ ചേർന്നിരുന്നു. ആരംഭത്തെ അടയാളപ്പെടുത്തുന്ന കലുഷിതമായ ഊർജ്ജത്താൽ നിമിഷനേരംകൊണ്ട് കൊണ്ടുപോകുക എളുപ്പമാണ്, പക്ഷേ ഈ സന്ദർഭം നിരാശാജനകമായ പ്രതിഫലനത്തിന് കൂടി അർഹമാണ്. ഒന്നാമതായി: കോൺഗ്രസ് ഏറ്റവും ദുർബലമായ സമയമാണ്; പാർട്ടി സ്വയം ഉന്മൂലനത്തിലേക്ക് അടുത്ത് കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. രണ്ടാമതായി, ഇന്ത്യയിലെ ബാക്കിയുള്ള പ്രതിപക്ഷത്തെ നയിക്കാനും ഒന്നിപ്പിക്കാനും കോൺഗ്രസിന് ഉത്തരവാദിത്തമുള്ള ചരിത്രപരമായ ഒരു ഘട്ടത്തിലാണ് നമ്മളുള്ളത്. മൂന്നാം മുന്നണി എന്ന യുക്തി ഭരണകക്ഷിയായ ബി.ജെ.പിക്ക് മാത്രമേ ഗുണം ചെയ്യൂ എന്നതിനാൽ പ്രത്യേകിച്ചും.
ഓരോ സംസ്ഥാനത്തും ഓരോ നയമുള്ള ഒരു ഫ്രാഞ്ചൈസി പോലെ പ്രവർത്തിക്കാനോ താത്കാലിക തീരുമാനങ്ങളെടുക്കാനോ കോൺഗ്രസിന് ഇനി കഴിയില്ല
ഐക്യ പ്രതിപക്ഷമില്ലെങ്കിൽ 2024 ൽ മോദി മൂന്നാം തവണയും തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുമെന്നാണ് ഇപ്പോൾ തോന്നുന്നത്. മതവിദ്വേഷം, ജാതി അക്രമം, പുരുഷാധിപത്യ സംസ്കാരം, ദാരിദ്ര്യം, തൊഴിലില്ലായ്മ, തൊഴിലാളി വർഗത്തെ ചൂഷണം ചെയ്യൽ, അഭിപ്രായ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്മേലുള്ള അടിച്ചമർത്തൽ എന്നിങ്ങനെ രാജ്യത്തെ വിഭജിക്കുന്ന ഓരോ തിന്മയും കൂടുതൽ വർധിക്കും. സാമൂഹികവും രാഷ്ട്രീയവും പരസ്പരം ഇഴുകിച്ചേർന്നിരിക്കുന്നു; നേതൃത്വത്തെ മാറ്റാതെ കാര്യങ്ങൾ താഴെ തട്ടിൽ മാറ്റാൻ കഴിയില്ല. ഒപ്പം നിലപാടിൽ മാറ്റം വരുത്താതെ നേതൃത്വത്തെ തന്നെ മാറ്റാൻ കഴിയില്ല. ഭാരത് ജോഡോ യാത്ര ഈ രണ്ട് ആശങ്കകളെയും അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നതായി തോന്നുന്നു.
കോൺഗ്രസ് അതിന്റെ എക്കാലത്തെയും മോശം അസ്തിത്വ പ്രതിസന്ധിയെ അഭിമുഖീകരിക്കുകയാണ്. പലായനം, കൂറുമാറ്റം, രാജി, വിഭാഗീയ കലാപങ്ങൾ (ജി -23), ബി.ജെ.പി ലൈനുകൾ പറയുന്ന രണ്ടാം നിര നേതാക്കൾ എന്നിവയാൽ വലയുന്ന പാർട്ടിക്ക് ഈ പഴഞ്ചൊല്ല് ചേരുമെന്ന് തോന്നുന്നു : കപ്പൽ മുങ്ങുമ്പോൾ, എലികൾ ചാടുന്നു. കഴിഞ്ഞ ഏഴ് വർഷത്തിനിടെ, ജനങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിക്കാൻ തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട കോൺഗ്രസ് രാഷ്ട്രീയക്കാരിൽ വലിയൊരു വിഭാഗം, ബി.ജെ.പിയുടെ നിർദേശപ്രകാരം പാർട്ടികൾ മാറി ജനാധിപത്യപരമായി തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട സ്വന്തം സർക്കാരുകളെ താഴെയിറക്കി ഏതെങ്കിലും പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിൽ നിന്ന് മുക്തരാണെന്ന് തെളിയിച്ചിട്ടുണ്ട്. കോൺഗ്രസിനുള്ളിൽ ഞാൻ ഹ്രസ്വമായി കാണുന്ന വൈവിധ്യം അമ്പരപ്പിക്കുന്നതാണ്.
രാജ്യവ്യാപകമായി ബി.ജെ.പിക്ക് ശക്തമായ എതിർപ്പ് നൽകാൻ കഴിയുന്ന ഏക പാർട്ടിയായ കോൺഗ്രസിനെ നശിപ്പിക്കുക എന്നത് 2014 ൽ മോദി "കോൺഗ്രസ് മുക്ത ഭാരതം" പ്രഖ്യാപിച്ചപ്പോൾ വ്യക്തമായ അജണ്ടയായിരുന്നു.
ഡൈനിംഗ് ഏരിയയിൽ ഒരു ഫ്യൂഡൽ ഭൂവുടമയെപ്പോലെ നടക്കുന്ന ഒരു മുതിർന്ന കോൺഗ്രസ് നേതാവ്, ഒരു സഹ രാഷ്ട്രീയക്കാരനുമായുള്ള കുശല സംഭാഷണത്തിനായി മേശ ഒഴിഞ്ഞുപോകാൻ യുവ സന്നദ്ധപ്രവർത്തകരോട് ഒച്ച വെക്കുന്നത് എന്നെ ഭയപ്പെടുത്തി. മറ്റൊരു നൂറ്റാണ്ടിൽ മുഴുവനായി അധിവസിക്കുന്ന, ഒറ്റയ്ക്ക് ഇരുന്ന് ചർക്കയിൽ പരുത്തി കറക്കാൻ റാലിയുടെ ഇടവേളകൾ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്ന മൃദു ഭാഷിയായ ഒരു വനിതാ കോൺഗ്രസ് നേതാവ് എന്നെ രസിപ്പിച്ചു. "മാഡം, ഫാസിസ്റ്റുകൾ ഈ രാജ്യം ഏറ്റെടുത്തിരിക്കുന്നു, ഒരുപക്ഷേ ചർക്ക തിരിക്കാനുള്ള ഏതാനും അധ്യായങ്ങൾ ഒഴിവാക്കി നമുക്ക് മുന്നോട്ട് പോകാൻ കഴിയുമോ?" എന്ന് ഓർമ്മിപ്പിക്കാനുള്ള പ്രേരണയെ ഞാൻ നിയന്ത്രിച്ചു. ഇത് രണ്ട് നേതാക്കളുടെ (ഒരാൾ അടിത്തട്ടിൽ നിന്ന് വേർപിരിഞ്ഞു, മറ്റൊരാൾ യാഥാർത്ഥ്യത്തിൽ നിന്ന് വേർപിരിഞ്ഞു) ചിത്രീകരണമായിരിക്കാം - എന്നാൽ, രാഹുൽ ഗാന്ധിയെ കാത്തിരിക്കുന്ന അമ്പരപ്പിക്കുന്നതും അസാധ്യവുമായ ദൗത്യത്തിലേക്ക് - സ്വയം നാശത്തിന്റെ വക്കിൽ നിൽക്കുന്ന ഒരു പാർട്ടിയെ ഒന്നിപ്പിക്കുകയും ശക്തിപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുക- ഞെട്ടിക്കുന്ന ഒരു മുൻ ധാരണ നൽകൽ കൂടിയാണ്.
കോൺഗ്രസിന്റെ തകർച്ചയെ എഞ്ചിനീയറിംഗ് ചെയ്യുക എന്നത് സംഘ് അജണ്ടയുടെ അടിത്തറയാണ്. രണ്ടാഴ്ച മുമ്പ്, ഒരു വലതുപക്ഷ പോപ്പുലിസ്റ്റ് പാർട്ടിയെ ഫാസിസ്റ്റ് എന്ന് വിളിക്കാൻ കഴിയുമോ എന്ന പ്രശ്നത്തിന്റെ കാതലിലേക്ക് പോകുമ്പോൾ, ടോം നിക്കോൾസ് ദി അറ്റ്ലാന്റിക്കിൽ എഴുതി:
"ഒരു ഫാസിസ്റ്റ് അട്ടിമറി സമർപ്പിതരായ ആളുകൾ നയിക്കുന്ന അച്ചടക്കമുള്ളതും സംഘടിതവുമായ ബഹുജന പാർട്ടിയെ ആശ്രയിക്കുന്നു. അവർ ഗവൺമെന്റിന്റെ ലിവർ നേടിക്കഴിഞ്ഞാൽ, അവരെ അധികാരത്തിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കാൻ കഴിയുന്ന നിയമങ്ങൾ, കോടതികൾ, മത്സരിക്കുന്ന പാർട്ടികൾ എന്നിവയെ നശിപ്പിക്കുന്നതിൽ ഏർപ്പെടും."
ആർ.എസ്.എസും അതിന്റെ രാഷ്ട്രീയ വിഭാഗമായ ബി.ജെ.പിയും ഈ പറയുതുന്നതിനോട് വളരെ അധികം സാമ്യമുള്ള പാർട്ടികളാണ് . രാജ്യവ്യാപകമായി ബി.ജെ.പിക്ക് ശക്തമായ എതിർപ്പ് നൽകാൻ കഴിയുന്ന ഏക പാർട്ടിയായ കോൺഗ്രസിനെ നശിപ്പിക്കുക എന്നത് 2014 ൽ മോദി "കോൺഗ്രസ് മുക്ത ഭാരതം" പ്രഖ്യാപിച്ചപ്പോൾ വ്യക്തമായ അജണ്ടയായിരുന്നു.
രാഹുൽ ഗാന്ധിയിൽ കോൺഗ്രസിനും പ്രതിപക്ഷത്തിനും അധികാരിയെ നേർക്കുനേരെ ചോദ്യം ചെയ്യുന്ന ഒരു നേതാവുണ്ട്. ആർ.എസ്.എസിനെ 'ഫാസിസ്റ്റ് പുരുഷ- വർഗീയ സംഘടന' എന്നാണ് അദ്ദേഹം പരസ്യമായി വിശേഷിപ്പിച്ചത്.
യു.എസിലെ പ്രസിഡന്റ് ജോ ബൈഡനും ബ്രസീലിൽ ആസന്നമായ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന ലൂയിസ് ലുല ഡ സിൽവയും തിരഞ്ഞെടുപ്പ് വിജയം മാത്രമല്ല ഫാസിസ്റ്റ് പ്രവണതകളുടെ അന്ത്യം എന്നതിന്റെ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്.
ഈ ജാഥ രാഹുലിന്റെ ഭാവിയുമായും കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയുടെ ഭാവിയുമായും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അത് പല വിധത്തിൽ ഈ രാജ്യത്തിന്റെ ഭാവിയെയും ബാധിക്കും. അണികൾക്കിടയിൽ ഐക്യം കെട്ടിപ്പടുക്കാനും പിന്നീട് 2024 ൽ വിജയം നേടാൻ രാജ്യത്തെ വ്യത്യസ്തവും അവസരവാദപരവും അർദ്ധമനസ്സുള്ളതുമായ പ്രതിപക്ഷത്തെ നയിക്കാൻ പോകുന്നത് കോൺഗ്രസ് ആണെന്നത് ആശ്ചര്യജനകമാണെങ്കിലും ആർഎസ്എസ്-ബിജെപി സഖ്യം എന്നത് ബാലറ്റ് ബോക്സിലൂടെ മാത്രം തോൽപ്പിക്കാൻ പോകുന്ന ഒരു സംഘടനയല്ലെന്നും ഓർക്കണം. ഹിന്ദുത്വ ഫാസിസത്തിന്റെ സാംസ്കാരികവും സ്ഥാപനപരവുമായ പാരമ്പര്യത്തിന് സ്വയം നുഴഞ്ഞുകയറാനും ഉൾച്ചേർക്കാനും കഴിഞ്ഞു.
യു.എസിലെ പ്രസിഡന്റ് ജോ ബൈഡനും ബ്രസീലിൽ ആസന്നമായ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന ലൂയിസ് ലുല ഡ സിൽവയും തിരഞ്ഞെടുപ്പ് വിജയം മാത്രമല്ല ഫാസിസ്റ്റ് പ്രവണതകളുടെ അന്ത്യം എന്നതിന്റെ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്. ഡെമോക്രാറ്റിക് പാർട്ടി ട്രംപിസത്തെ തോൽപ്പിച്ചിട്ടില്ല, ലുല വിജയിക്കാൻ ഒരുങ്ങുമ്പോഴും അദ്ദേഹം ബോൾസൊനാരോ-ഇസത്തെ പരാജയപ്പെടുത്തില്ല. വലതുപക്ഷ പോപ്പുലിസം അവസാനിപ്പിക്കാൻ വളരെയധികം സമയമെടുക്കും. തെരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രവർത്തനത്തിന്റെയും ജനാധിപത്യത്തിന്റെയും പവിത്രവും അലംഘനീയവുമായ സ്വഭാവത്തോടുള്ള ബഹുമാനം മാത്രം മതിയാവില്ല തീവ്രവലതുപക്ഷത്തെ അതിന്റെ സ്ഥാനത്തേക്ക് തള്ളാൻ.
2024 ൽ, ബിജെപി-ആർഎസ്എസ് പരാജയപ്പെട്ടാലും, അധികാരം പിടിച്ചെടുക്കാനും ജനാധിപത്യത്തെ ഇച്ഛാനുസരണം ചവിട്ടിമെതിക്കാനും പാർലമെന്ററി ഇതര മാർഗങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് അവർ പിന്നോട്ട് പോയേക്കില്ല. അവരുടെ കൈവശം മിലീഷ്യകളും ബഹുജന സംഘടനകളും ഉണ്ട് . ഈ മാർച്ചിന്റെ തുടക്കത്തിൽ രാഹുൽ ഗാന്ധി ബി.ജെ.പി - ആർ.എസ്.എസ് ഭരണ നിർവഹണ സ്ഥാപനങ്ങളെയും സംസ്ഥാനത്തിന്റെ ഘടനയെയും ഏറ്റെടുത്തതിനെ ശക്തിയായി അപലപിച്ചിരുന്നു. ഈ ഭാരിച്ച ദൗത്യത്തെ അഭിമുഖീകരിക്കാൻ, ഐക്യത്തിനായുള്ള അമൂർത്തമായ ആഹ്വാനത്തേക്കാൾ കൂടുതൽ അത്തരം തുറന്നുകാട്ടലുകൾ ആവശ്യമാണ്; വ്യക്തമായ ലക്ഷ്യങ്ങളിൽ ജനങ്ങളെ ഒന്നിപ്പിക്കാൻ കഴിയുന്ന ഒരു പ്രസ്ഥാനം കെട്ടിപ്പടുക്കലാണ് കോൺഗ്രസ് ചെയ്തത്.
രാഹുൽ ഗാന്ധിയിൽ കോൺഗ്രസിനും പ്രതിപക്ഷത്തിനും അധികാരിയെ നേർക്കുനേരെ ചോദ്യം ചെയ്യുന്ന ഒരു നേതാവുണ്ട്. ആർ.എസ്.എസിനെ 'ഫാസിസ്റ്റ് പുരുഷ- വർഗീയ സംഘടന' എന്നാണ് അദ്ദേഹം പരസ്യമായി വിശേഷിപ്പിച്ചത്.
മെച്ചപ്പെട്ട ഭാവി കെട്ടിപ്പടുക്കാൻ പാടു പെടുന്ന ജനങ്ങൾക്ക് കോൺഗ്രസ് യഥാർത്ഥ വഴികൾ തെളിക്കുമോ? പ്രചാരണം തുടങ്ങാൻ ഇത് ഇപ്പോഴും വളരെ നേരത്തെ ആണ്. പക്ഷേ, യോഗേന്ദ്ര യാദവിനെപ്പോലുള്ള പ്രതിബദ്ധതയുള്ള ഒരു പ്രവർത്തകന്റെ സാന്നിധ്യം ഒരു നിശ്ചിത വേഗതയും പ്രതിബദ്ധതയും ഉണ്ടാകുമെന്ന് ഉറപ്പു നൽകാൻ നമ്മളെ അനുവദിക്കുന്നു. കോൺഗ്രസ് സ്വയം യോജിച്ച് ജനകീയ മുന്നേറ്റങ്ങൾ കെട്ടിപ്പടുക്കാൻ തയ്യാറാണെന്നതിന്റെ സൂചന നല്കാൻ ജാഥയ്ക്ക് കഴിയുമോ?
രാഹുൽ ഗാന്ധിയുമായി ജനകീയ പ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെ (ദലിതുകളും ജാതി വിരുദ്ധ പ്രവർത്തകരും, തൊഴിലാളി വനിതാ ഗ്രൂപ്പുകളും, പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തകരും) പ്രതിനിധികൾ നടത്തിയ മൂന്ന് അടഞ്ഞ വാതിൽ കൂടിയാലോചനകൾ നിരീക്ഷിക്കാൻ എനിക്ക് അവിശ്വസനീയമാംവിധം ഭാഗ്യമുണ്ടായി. ഉന്നയിച്ച പ്രശ്നങ്ങളുടെ ശ്രേണി സമഗ്രവും അതിശയകരവുമാണ്. ഞങ്ങൾ റാലിയുടെ ആദ്യ ദിവസത്തിൽ മാത്രമായിരുന്നു. പണപ്പെരുപ്പം, തൊഴിലില്ലായ്മ, കാലാവസ്ഥാ പ്രതിസന്ധി, ആണവോർജം, പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണം, ജാതി സെൻസസ്, സ്വകാര്യ മേഖലയിലെ സംവരണം, വിദ്യാഭ്യാസ നയം, പൊതുമേഖലയിൽ സ്ത്രീകളുടെ പങ്കാളിത്തം, ലേബർ കോഡുകൾ എന്നിങ്ങനെ നിർണ്ണായകമായ ചോദ്യങ്ങൾ എങ്ങനെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ച് നയപരമായ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കാൻ കോൺഗ്രസിൽ വിശ്വാസം അർപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ജനങ്ങൾ സമ്മർദ്ദം ചെലുത്തുന്നു എന്നതാണ് ഈ ചർച്ചകളിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാകുന്നത്.
ഓരോ സംസ്ഥാനത്തും ഓരോ നയമുള്ള ഒരു ഫ്രാഞ്ചൈസി പോലെ പ്രവർത്തിക്കാനോ താത്കാലിക തീരുമാനങ്ങളെടുക്കാനോ കോൺഗ്രസിന് ഇനി കഴിയില്ല. പാർട്ടി സ്വയം പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാനും, സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ഭരണകക്ഷിയെന്ന നിലയിൽ പ്രതിപക്ഷ പാർട്ടിയായി കോൺഗ്രസിനെ സ്വയം പ്രതിഫലിപ്പിക്കാത്ത ഇരട്ടത്താപ്പിന് അറുതിവരുത്തണം.
രാഹുൽ ഗാന്ധി രാജ്യത്തുടനീളം നടക്കുമ്പോൾ തന്നെ ഛത്തീസ്ഗഡിലെ ഭൂപേഷ് ഭാഗലിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള കോൺഗ്രസ് സർക്കാർ സിൽഗർ മുതൽ സുഖ്മാ വരെ സി.പി.ഐ പദയാത്ര നിരോധിച്ചതായി വാർത്തകൾ വന്നിരുന്നു.
ഇന്ത്യയുടെ ഒരു പുതിയ ഭാവി സങ്കൽപ്പിക്കുക എന്നതാണ് ദൗത്യമെങ്കിൽ, രാഹുൽ ഗാന്ധി അധിക ദൂരം പോകാൻ തയ്യാറാണോ?
സൈനികവത്കരണത്തിനും കോർപറേറ്റ് വത്കരണത്തിനുമെതിരെ പ്രതിഷേധിക്കാനുള്ള യുവാക്കളുടെയും ആദിവാസികളുടെയും ജനാധിപത്യ അവകാശം ദേശീയ ഐക്യത്തിന്റെ സന്ദേശം പ്രചരിപ്പിക്കാനുള്ള രാഹുൽ ഗാന്ധിയുടെ അവകാശം പോലെ തന്നെ അലംഘനീയമാണ്. തമിഴ്നാട്ടിലെയും കേരളത്തിലെയും തെരുവുകളിൽ ഭാരത് ജോഡോ യാത്രയ്ക്കായി ഒഴുകിയെത്തുന്ന അസാധാരണമായ ആവേശവും സ്നേഹവും യഥാർത്ഥ ഗതിവേഗം വർധിപ്പിക്കുകയും മാറ്റത്തിന്റെ സന്ദേശത്തെ സാധൂകരിക്കുകയും ചെയ്യും. പക്ഷേ രാഹുൽ ഗാന്ധിക്കുള്ള യഥാർത്ഥ പരീക്ഷണം വടക്കോട്ട് നീങ്ങുമ്പോൾ അദ്ദേഹത്തെ കാത്തിരിക്കുന്നു.
അടച്ചിട്ട മുറിയില ഒരു ആശയവിനിമയത്തിനിടെ, രാഹുൽ ഗാന്ധി ആരോടോ പ്രതികരിക്കുന്നു, "എല്ലാത്തിനും പരിഹാരം ഭൂതകാലത്തിൽ നിന്ന് വരണമെന്ന് ഈ രാജ്യത്തെ എല്ലാവരും എന്തുകൊണ്ട് വിശ്വസിക്കുന്നു?"
ഇന്ത്യയുടെ ഒരു പുതിയ ഭാവി സങ്കൽപ്പിക്കുക എന്നതാണ് ദൗത്യമെങ്കിൽ, രാഹുൽ ഗാന്ധി അധിക ദൂരം പോകാൻ തയ്യാറാണോ?
ജനങ്ങൾ സംസാരിക്കാൻ ബി.ജെ.പി ആഗ്രഹിക്കാത്ത പൊതു സംവാദ വിഷയങ്ങൾ ഈ റാലി ഉയർത്തുന്നു എന്നത് തീർച്ചയായും ശുഭാപ്തി വിശ്വാസം നൽകുന്ന കാര്യങ്ങളാണ്. യുവാക്കൾക്കിടയിലെ തൊഴിലില്ലായ്മ 42 ശതമാനമാണ്, പണപ്പെരുപ്പം എക്കാലത്തെയും ഉയർന്ന നിലയിലാണ്, വിദ്യാഭ്യാസം അതിരുകടന്നിരിക്കുന്നു, തൊഴിൽ സംരക്ഷണത്തിന്റെ സമ്പൂർണ തകർച്ചയാണ്, കാർഷിക മേഖലയുടെ കോർപറേറ്റ് വത്കരണം കർഷകനെ ദാരിദ്ര്യത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു, സാമൂഹിക വികസനം സ്തംഭനാവസ്ഥയിലാണ്.
എന്നിരുന്നാലും, ജനവിധിയും അവയെ പരിവർത്തനം ചെയ്യാനുള്ള അധികാരവും ഉണ്ടായിരുന്ന അതേ വിഷയങ്ങളിൽ കോൺഗ്രസ് സ്വന്തം രാഷ്ട്രീയ ചരിത്രം പരിശോധനക്ക് വിധേയമാകാതെ ഇത് ബൗദ്ധിക സത്യസന്ധതയുടെ ഒരു പ്രയോഗമാകില്ല. അതിന്റെ കലുഷിതമായ പാരമ്പര്യത്തെ അംഗീകരിച്ച് അതൊഴിവാക്കി പ്രവർത്തിക്കാനും കോൺഗ്രസ് തയ്യാറാണോ? ഇതിനകം തന്നെ ഒരു മൂലയിലേക്ക് തള്ളപ്പെട്ട കോൺഗ്രസിന്റെ ഭാഗത്തുനിന്നുള്ള ഏതൊരു അലംഭാവവും, ഈ അളവിലുള്ള ഒരു മാർച്ച് കേവലം ഒരു മുഖച്ഛായയായി, പ്രതിച്ഛായ കെട്ടിപ്പടുക്കുന്ന ഒരു അഭ്യാസമായി അവസാനിക്കുമെന്ന് ഉറപ്പാക്കും.