ജോഷിമഠ് : ഈ ദുരന്തം മനുഷ്യ നിർമ്മിതമാണ്

ഹിമാലയത്തിന്റെ ചരിവുകളിൽ 1,874 മീറ്റർ ഉയരമുള്ള ജോഷിമഠ് പട്ടണം ഇല്ലാതാവുകയാണ്. ഈ പട്ടണം മാത്രമല്ല, ചുറ്റുമുള്ള നിരവധി വാസസ്ഥലങ്ങളും തുടച്ചുനീക്കപ്പെടുമെന്ന് ഭയപ്പെടുന്നു. ആളുകളെ ഒഴിപ്പിക്കുകയും അവരെ താൽക്കാലികമായി മാറ്റിപ്പാർപ്പിക്കാൻ കഴിയുന്ന സുരക്ഷിതമായ സ്ഥലത്തിനായി സർക്കാരുകൾ തീവ്രമായി തിരയുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇതെല്ലാം, ഞാനിത് എഴുതുമ്പോഴും, പർവതങ്ങളിലെ കഠിനമായ തണുപ്പിലാണ് സംഭവിക്കുന്നത്. ഈ ദുരന്തം മനുഷ്യ നിർമ്മിതമാണ്.

ഹിമാലയം ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ പർവതനിരകളാണ് എന്നതാണ് വസ്തുത. ഇതിനർത്ഥം ചരിവുകൾ അസ്ഥിരമാണ്, മൊറൈനിൽ ആണ് ( അയഞ്ഞ മണ്ണ് ) നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. അതിനാൽ മണ്ണിടിച്ചിലിനും മണ്ണൊലിപ്പിനും സാധ്യതയുണ്ട്. ഇതോടൊപ്പം, ഈ പ്രദേശം വളരെ ഭൂകമ്പ സാധ്യതയുള്ളതാണ് - ഇത് ഏറ്റവും ഭൂകമ്പ സാധ്യതയുള്ളതായി തരംതിരിച്ചിരിക്കുന്നു. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിന്റെ അധിക ഘടകമുണ്ട്, ഇത് കാലാനുസൃതമല്ലാത്തതും തീവ്രവുമായ മഴ സംഭവങ്ങൾ കാരണം കൂടുതൽ അസ്ഥിരത കൊണ്ടുവരുന്നു. ഈ പ്രദേശം "വ്യത്യസ്തമാണ്" എന്നതാണ് പ്രധാനം - എക്കൽ മണ്ണിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഇന്ത്യയുടെ സമതലങ്ങളല്ല ; കട്ടിയുള്ള പാറകളുള്ള ഇന്ത്യൻ ഉപദ്വീപ് പ്രദേശമല്ല ഇത്; പര് വ്വതങ്ങള് ക്ക് കാലപ്പഴക്കമുള്ള ആല് പ് സിന്റെ ചരിവുകള് പോലുമില്ല.

ഹിമാലയം ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ പർവതനിരകളാണ് എന്നതാണ് വസ്തുത. ഇതിനർത്ഥം ചരിവുകൾ അസ്ഥിരമാണ്,

ഇത് നഴ്‌സറി അറിവാണെന്ന് നിങ്ങൾ പറയും - ഞാൻ ഇത് നിങ്ങളോട് എന്തിന് പറയണം?. എന്നാൽ ഞാൻ ഇത് ചെയ്ത് കൊണ്ടേ ഇരിക്കും. കാരണം, ഈ പ്രദേശത്തിന്റെ പാരിസ്ഥിതിക സവിശേഷത കണക്കിലെടുത്ത് ആസൂത്രണം ചെയ്യാനുള്ള കഴിവ് നമ്മൾക്ക് പൂർണ്ണമായും നഷ്ടപ്പെട്ടു. വികസനത്തിന്റെ പേരിൽ ബുദ്ധിശൂന്യമായാണ് നാം കെട്ടിപ്പടുത്തത്. റോഡുകൾ, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ, വെള്ളം, മലിനജലം അല്ലെങ്കിൽ പാർപ്പിടം എന്നിവ ഈ പ്രദേശത്ത് ഉണ്ടാകരുതെന്ന് ഇതിനർത്ഥമില്ല. മറിച്ച്, ആസൂത്രണത്തിന്റെ ഔചിത്യത്തെ കുറിച്ചാണ് - ഈ ഘടനകൾ എങ്ങനെ നിർമ്മിക്കും, എവിടെ, എത്ര എണ്ണത്തിൽ - ഈ പദ്ധതികൾ നടപ്പാക്കുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചാണ്.

ഉദാഹരണത്തിന് ജലവൈദ്യുത നിലയങ്ങളുടെ കാര്യമെടുക്കാം. 520 മെഗാവാട്ടിന്റെ തപോവൻ-വിഷ്ണുഗഡ് പദ്ധതി മണ്ണ് തകർച്ചയുടെ കാരണങ്ങളിൽ ഒന്നാകാമെന്ന ആശങ്ക ഡാം എഞ്ചിനീയർമാർ ശക്തമായി നിരാകരിക്കുന്നു. 2021 ൽ ഇതേ പ്രദേശത്ത് വൻ വെള്ളപ്പൊക്കവും മണ്ണിടിച്ചിലും ഉണ്ടായി, ഇത് ഋഷിഗംഗ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതിയെ തുടച്ചുനീക്കുകയും 200 ഓളം പേരുടെ മരണത്തിന് കാരണമാവുകയും ചെയ്തു. ഓരോ ദുരന്തത്തിനും ഒരേ സന്ദേശമുണ്ട്: തുരങ്കങ്ങളും റോഡുകളും വീടുകളും നിർമ്മിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് പർവതങ്ങളെ ബഹുമാനിക്കാൻ പഠിക്കുക.

ഈ പ്രദേശത്തിന് അതിന്റെ ശക്തമായ നദികളിൽ നിന്ന് ശുദ്ധമായ വൈദ്യുതി ഉൽപാദിപ്പിക്കാനുള്ള കഴിവുണ്ട് എന്നതാണ് വസ്തുത. എത്ര ജലവൈദ്യുത യൂണിറ്റുകൾ നിർമ്മിക്കണം, ഈ നിർമ്മിച്ച പദ്ധതികളിൽ നിന്നുള്ള നാശനഷ്ടം എങ്ങനെ കുറയ്ക്കും എന്നതാണ് ചോദ്യം. ഇവിടെയാണ് എൻജിനീയർമാർ ഈ പ്രദേശത്തിന്റെ ദുർബലതയെക്കുറിച്ച് അന്ധരാകുന്നത്. അല്ലെങ്കിൽ പ്രകൃതി മുഴുവൻ ആധിപത്യം പുലർത്താനും പുനർനിർമ്മിക്കാനും ഉണ്ടെന്ന് അവർ വിശ്വസിക്കുന്നുവെന്ന് നിങ്ങൾക്ക് വാദിക്കാം. ഈ ദുരന്തം നടന്ന അതേ പ്രദേശത്ത് 2013 ൽ ഈ പദ്ധതികളെക്കുറിച്ച് ചർച്ച ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ഉന്നതതല സർക്കാർ സമിതിയി അംഗമായിരുന്നപ്പോഴാണ് ഞാൻ ഇത് നേരിട്ട് കാണുന്നത്. 70 ഓളം ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികളിൽ നിന്ന് 9,000 മെഗാവാട്ട് വൈദ്യുതി ഉദ്‌പാദിക്കുന്നതിനായി എഞ്ചിനീയർമാർ ഒരു വലിയ പദ്ധതി കൊണ്ടുവന്നിരുന്നു.

ഓരോ ദുരന്തത്തിനും ഒരേ സന്ദേശമുണ്ട്: തുരങ്കങ്ങളും റോഡുകളും വീടുകളും നിർമ്മിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് പർവതങ്ങളെ ബഹുമാനിക്കാൻ പഠിക്കുക.

അവരുടെ കണക്കുകൂട്ടൽ അനുസരിച്ച് (അഭിമാനത്തോടെ പറഞ്ഞു) ഈ ചരിവുകളിലെ ഗംഗയുടെയും അതിന്റെ പോഷകനദികളുടെയും 80 ശതമാനം വരെ തുരങ്കങ്ങളിലൂടെയും പിന്നീട് കോൺക്രീറ്റ് ഘടനകളിലൂടെയും ടർബൈനുകളിലൂടെയും വൈദ്യുതി ഉൽപാദിപ്പിക്കുന്നതിനായി പരിഷ്കരിക്കും. വെള്ളം കുറവുള്ള കാലത്തും നദിയിൽ 10 ശതമാനം ഒഴുക്ക് അവശേഷിക്കുന്ന തരത്തിലാണ് പദ്ധതികൾ ആസൂത്രണം ചെയ്തതെന്ന് അവർ സമിതിയോട് പറഞ്ഞു. ഒന്നിന് പിറകെ ഒന്ന് എന്ന തരത്തിലുള്ള പ്രോജക്റ്റ് രൂപകൽപ്പനയിലൂടെ, നദി ഒരു അഴുക്കുചാലായി മാറും. അതായിരുന്നു വികസനത്തിനായുള്ള അവരുടെ ആശയം.

ഞാൻ നിർദ്ദേശിച്ച ബദൽ, തീർച്ചയായും തള്ളിക്കളയുകയും വിയോജനക്കുറിപ്പ് ആക്കി തരംതാഴ്ത്തുകയും ചെയ്തു. ഇതിനകം നിർമ്മിച്ച പദ്ധതികൾ നദിയുടെ ഒഴുക്ക് അനുകരിച്ച് പുനർരൂപകൽപ്പന ചെയ്യണം എന്നതായിരുന്നു ഞാൻ നിർദേശിച്ചത്. ഇതിനർത്ഥം നദിയിൽ കൂടുതൽ വെള്ളം ഉണ്ടാകുമ്പോൾ കൂടുതൽ ഊർജ്ജം ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുമെന്നും അതിന്റെ മെലിഞ്ഞ സമയങ്ങളിൽ കുറവായിരിക്കുമെന്നും എന്നാണ്. ഇത് പദ്ധതികളുടെ വരുമാന നഷ്ടത്തിന് കാരണമാകില്ലെന്ന് ഉദ്യോഗസ്ഥർ നൽകിയ ഡാറ്റ ഉപയോഗിച്ച് ഞങ്ങൾ കാണിച്ചു. എന്നാൽ നദിയിൽ അധിക നീരൊഴുക്ക് ഉണ്ടെങ്കിൽ മാത്രമേ ഭാവിയിലെ ഏതൊരു പദ്ധതിയും വരുകയുള്ളൂ എന്നാണ് ഇതിനർത്ഥം. ഇതിനർത്ഥം തപോവൻ-വിഷ്ണുഗഡ് പ്ലാന്റ് ഉൾപ്പെടെ നിർമ്മാണത്തിലിരിക്കുന്നതോ നിർദ്ദിഷ്ടമായതോ ആയ നിരവധി പദ്ധതികൾ റദ്ദാക്കപ്പെടും എന്നാണ്. ഇത് തീർച്ചയായും ഡാം വക്താക്കൾക്ക് സൗകര്യപ്രദമായിരുന്നില്ല. ഐ.ഐ.ടി - റൂർക്കിയിൽ നിന്നുള്ള എഞ്ചിനീയർമാർ എല്ലാം ശരിയാണെന്ന് കമ്മിറ്റിയെ ബോധ്യപ്പെടുത്താൻ ഡാറ്റയിൽ കൃത്രിമം കാണിച്ചുവെന്ന് ഞാൻ അന്ന് എഴുതി (ഞാൻ ആവർത്തിക്കുന്നു). കഴിഞ്ഞ ഒരു ദശാബ്ദത്തിനിടയിൽ 70-ഓളം പദ്ധതികളെല്ലാം ഇപ്പോൾ നിർമ്മിക്കപ്പെടുകയാണ്.

അതിനാൽ പാരിസ്ഥിതികമായി ഉചിതവും സാമൂഹികമായി എല്ലാവരെയും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതുമായ വികസനം ഉറപ്പാക്കുന്നതിന് അറിവ് ഉപയോഗിക്കാനുള്ള നമ്മുടെ കഴിവില്ലായ്മയാണ് യഥാർത്ഥ പ്രശ്നം. എന്തുകൊണ്ടാണ് പദ്ധതികൾ രൂപകൽപ്പന ചെയ്യാൻ സ്ഥാപിച്ച എല്ലാ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും - ഈ പ്രദേശത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന നിരവധി സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും - ഈ സാങ്കേതിക ഉപദേശം നൽകാൻ കഴിയാത്തത്? അവരുടെ "ശാസ്ത്രം" അവരുടെ ബിസിനസ്സിന്റെ "സ്വഭാവം" മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയാത്തവിധം ഉപയോഗശൂന്യമാവുകയും അഹങ്കാരിയുമായിത്തീർന്നതുകൊണ്ടാണോ? അതോ നയരൂപീകരണം വളരെ പിടിവാശി ഉള്ളതായിത്തീർന്നതുകൊണ്ടാണോ? ഈ എക്കോ ചേംബറിൽ കൂടുതൽ ദുരന്തങ്ങൾ ഉണ്ടാകും എന്ന വസ്തുത എങ്കിലും കുറഞ്ഞ പക്ഷം അംഗീകരിക്കാം.

കടപ്പാട് : ഡൗൺ ടു എർത്ത് / വിവർത്തനം : അഫ്സൽ റഹ്‌മാൻ