ഗ്രന്ഥശാല പ്രസ്ഥാനങ്ങളും മലയാളികളുടെ വായനാ സംസ്‌കാരവും
1937 മുതല്‍ മലബാറില്‍ ഗ്രന്ഥശാല പ്രസ്ഥാനം സജീവമായിരുന്നെങ്കിലും 1945 സെപ്റ്റംബറിലാണ് കേരളത്തില്‍ ഗ്രന്ഥശാല പ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍ ആരംഭിക്കുന്നത്.
കേരളത്തിലെ സാംസ്‌കാരിക ചരിത്രത്തില്‍ വായനശാലകളുടെ പ്രാധാന്യം വളരെ വലുതാണ്. മലയാളികളുടെ ബുദ്ധിജീവി പ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെ വളര്‍ച്ചയ്ക്കും, സാഹിത്യ-സാംസ്‌കാരിക പാരമ്പര്യത്തിനും വായനശാലകള്‍ ശക്തമായ വേദിയായി മാറിയിരുന്നു.
തിരുവനന്തപുരത്ത് 1829-ല്‍ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ട പബ്ലിക്ക് ലൈബ്രറിയാണ് കേരളത്തില്‍ ഗ്രന്ഥശാലാ പ്രസ്ഥാനത്തിന് തുടക്കമിട്ടത്. തിരുവിതാംകൂര്‍ ഭരണാധികാരിയായിരുന്ന സ്വാതിതിരുനാളിന്റെ ഭരണകാലത്ത് രാജകുടുബാംഗങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടി സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ട ഈ ഗ്രന്ഥശാല, പിന്നീട് ഒരു പബ്ലിക്ക് ലൈബ്രറിയായി രൂപാന്തരപ്പെട്ടുകയായിരുന്നു.
1937 മുതല്‍ മലബാറില്‍ ഗ്രന്ഥശാല പ്രസ്ഥാനം സജീവമായിരുന്നെങ്കിലും 1945 സെപ്റ്റംബര്‍ 14-ലാണ് കേരളത്തില്‍ ഗ്രന്ഥശാല പ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍ ആരംഭിക്കുന്നത്. എന്നാല്‍, അന്ന് കേരള സംസ്ഥാനം രൂപീകരിക്കപ്പെട്ടിരുന്നില്ല. അതിനാല്‍ തന്നെ തിരുവിതാംകൂറില്‍ മാത്രമായി ആ പ്രസ്ഥാനം ചുരുങ്ങിയിരുന്നു. 1956 ല്‍ കേരള സംസ്ഥാനം രൂപീകൃതമായതോടെ സംസ്ഥാന വ്യാപകമായി ഗ്രന്ഥശാല പ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍ വളര്‍ന്നു.
കേരളത്തിന്റെ സാംസ്‌കാരിക പൈതൃകത്തില്‍ ഗ്രന്ഥശാലകള്‍ക്ക് സുപ്രധാന സ്ഥാനമുണ്ട്. മിഷണറി പ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍ വഴി തുടങ്ങിയ ഗ്രന്ഥശാല പ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍ക്ക് നാടിന്റെ ഉന്നമനത്തില്‍ വലിയ പങ്കുണ്ട്. ഗ്രന്ഥശാലകള്‍ അറിവിന്റെ കെട്ടുകാഴ്ചകളാണ്. അവ ഒരു സമൂഹത്തിന്റെ സാംസ്‌കാരികവും മാനസികവുമായ വളര്‍ച്ചയ്ക്ക് സഹായകരമാകുന്നു. ഒരു പുസ്തകത്തിന് മാത്രമല്ല, അവിടത്തെ മൗലിക സംഭാഷണങ്ങള്‍ക്കും ഗ്രന്ഥശാലകള്‍ വേദിയാകുന്നു. ഗ്രാമീണ മേഖലയിലും നഗരങ്ങളിലും ഗ്രന്ഥശാലകള്‍ ലോകമെമ്പാടും അറിവിന്റെ വിളക്കായി നിലകൊള്ളുന്നു.
കേരളത്തിലെ വായനശാലാ പ്രസ്ഥാനത്തിന് 1940-ലെ കാലഘട്ടത്തില്‍ നല്ല പ്രചാരം ലഭിച്ചു. 'വായനയുടെ മഹത്വം' എന്ന ആശയം ആളുകളില്‍ വ്യാപിപ്പിക്കാന്‍ ഈ പ്രസ്ഥാനം വലിയ പങ്കുവഹിച്ചു. ഇന്ന് നിരവധി വായനശാലകള്‍ കേരളത്തിലുടനീളം സാംസ്‌കാരിക പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ക്ക് മുന്‍പന്തിയിലാണ്.
ഗ്രന്ഥശാലാ ദിനം, ഗ്രന്ഥശാലകള്‍ക്ക് പുതിയ വായനക്കാരെ കൈവരിക്കാനുള്ള അവസരമായി മാറുന്നു. കൂടാതെ, വായനയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക, വിദ്യാര്‍ഥികള്‍ക്കും പൊതുജനങ്ങള്‍ക്കും അറിവിന്റെ ആവശ്യകതയെ അവബോധം നല്‍കുക എന്നീ ലക്ഷ്യങ്ങളാണ് ഈ ദിനാഘോഷത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം. ഗ്രന്ഥശാലകള്‍ നാം ഇനിയുമേറെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കേണ്ടവയാണ്. ചിന്താശേഷി വര്‍ധിപ്പിക്കുന്നതിനും, ലോകത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അറിവ് വര്‍ധിപ്പിക്കുന്നതിനും, പുസ്തകങ്ങള്‍ക്കൊപ്പം സമയം ചെലവഴിക്കുന്നതിനെക്കാള്‍ നല്ല മാര്‍ഗം വേറെയില്ല.
കേരളത്തിലെ സാംസ്‌കാരിക ചരിത്രത്തില്‍ വായനശാലകളുടെ പ്രാധാന്യം വളരെ വലുതാണ്. മലയാളികളുടെ ബുദ്ധിജീവി പ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെ വളര്‍ച്ചയ്ക്കും, സാഹിത്യ-സാംസ്‌കാരിക പാരമ്പര്യത്തിനും വായനശാലകള്‍ ശക്തമായ വേദിയായി മാറിയിരുന്നു.
| സ്റ്റേറ്റ് സെന്‍ട്രല്‍ ലൈബ്രറി, തിരുവനന്തപുരം
ആധുനിക കാലത്ത്, ഡിജിറ്റല്‍ പ്രചാരവും ഇന്റര്‍നെറ്റിന്റെ വളര്‍ച്ചയും വലിയ തോതില്‍ ഗ്രന്ഥശാലകളുടെ പരമ്പരാഗത മുഖമാറ്റം സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നു. എന്നാല്‍, അതിന്റെ തനതു പ്രാധാന്യം ഇന്നും നിലനില്‍ക്കുന്നുണ്ട്. കൃത്യമായ വിവരങ്ങള്‍ ശേഖരിച്ച് ആഴത്തില്‍ പഠിക്കാന്‍, പുസ്തകങ്ങളോടൊപ്പം സാന്നിധ്യമുണ്ടാക്കുന്നതില്‍ ഒരു പ്രത്യേക ആകര്‍ഷണമുണ്ട്. ഡിജിറ്റല്‍ വായനക്കൊപ്പം കുറച്ച് സമയം ഗ്രന്ഥശാലയില്‍ ചെലവഴിക്കുന്നത് ബൗദ്ധികവും ശാരീരികവുമായ ഒരു വിശ്രമവും നല്‍കുന്നു.
എല്ലാ വിദ്യാര്‍ഥികള്‍ക്കും പൗരന്മാര്‍ക്കും വായനയുടെ പ്രാധാന്യം മനസിലാക്കാന്‍ ഗ്രന്ഥശാലകളുടെ സഹായം എപ്പോഴും അനിവാര്യമാണ്. ഗ്രന്ഥശാലാ ദിനത്തില്‍ നാം വായനയുടെ ആവശ്യം മാത്രം ചര്‍ച്ച ചെയ്യുന്നില്ല, മറിച്ച് ആ വ്യക്തികളുടെ കഠിനാധ്വാനത്തെയും സമര്‍പ്പണത്തെയും ആദരിക്കുകയാണ് വേണ്ടത്. അവര്‍ ഗ്രന്ഥശാലകളെ നിലനിര്‍ത്താന്‍ ഉത്സാഹത്തോടെ പ്രവര്‍ത്തിക്കുമ്പോള്‍ കുട്ടികളെയും യുവാക്കളെയും വായനയിലേക്കും അറിവിലേക്കും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനുള്ള എല്ലാ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളും അതിന്റെ ഭാഗമായി ഉണ്ടാകുകയും ചെയ്യുന്നു.
തുറന്ന ഗ്രന്ഥശാലകളും ഡിജിറ്റല്‍ വായനശാലകളും സംയോജിപ്പിച്ച് അറിവിന്റെ പുതിയ ലോകത്തേക്ക് സമൂഹത്തെ കൈപിടിച്ചുയര്‍ത്തുക എന്നതാണ് ഇന്ന് നമുക്ക് മുന്നിലുള്ള മഹത്തായ ദൗത്യം.
ഗ്രന്ഥശാലകള്‍ക്ക് വ്യക്തി തലത്തില്‍ മാത്രമല്ല, സാമൂഹ്യ തലത്തിലുമുള്ള മാറ്റത്തിന് വലിയ പങ്കുണ്ട്. അവ അറിവിന്റെ വാതായനങ്ങളും സാമൂഹിക ചിന്തകളുടെ വഴിത്തിരിവുകളും പുതിയ ആശയങ്ങളും ഉപജ്ഞാനങ്ങളുമുള്ള സംഗമ കേന്ദ്രങ്ങളുമാണ്.
കേരളത്തിലെ വായനശാല പ്രസ്ഥാനം എങ്ങനെ വിദ്യാഭ്യാസ വിപ്ലവത്തിന് അടിത്തറ ഒരുക്കിയെന്ന് ചരിത്രം തെളിയിക്കുന്നുണ്ട്. പ്രത്യേകിച്ച് എളിമയുള്ളവര്‍ക്കും സ്ത്രീകള്‍ക്കും സാംസ്‌കാരിക അവകാശം ലഭിക്കാന്‍ വായനശാലകള്‍ വലിയ പങ്കു തന്നെ വഹിച്ചിരുന്നു. കേരളത്തില്‍ സോഷ്യലിസ്റ്റ്, ആഗോള ചിന്തകള്‍, ഡെമോക്രാറ്റിക് ആശയങ്ങള്‍, അടിമത്തത്തിനെതിരെ സ്വതന്ത്രചിന്തകള്‍ തുടങ്ങിയവ മനുഷ്യരുടെ ജീവിതത്തില്‍ കൊണ്ടുവന്നത് വായനശാലകളിലൂടെയാണ്.
ഇന്നത്തെ സാങ്കേതിക പരിസരങ്ങളില്‍ ഡിജിറ്റല്‍ ഗ്രന്ഥശാലകള്‍ വളരെയധികം പ്രചാരത്തിലേക്ക് കടന്നിട്ടുണ്ട്. പുസ്തകങ്ങള്‍ ഇ-ബുക്കുകള്‍, ഓഡിയോ ബുക്കുകള്‍, പിഡിഎഫുകള്‍, ഓണ്‍ലൈന്‍ ഗ്രന്ഥശാലകള്‍ തുടങ്ങിയ രീതികളിലൂടെ ഡിജിറ്റല്‍ ആധാരങ്ങളില്‍ ലഭ്യമാക്കുന്നുണ്ട്. ഇത് പഠനം കൂടുതല്‍ ലളിതമാക്കുന്നതിനൊപ്പം, വിശാലമായ ഒരു വേദിയും നല്‍കുന്നുണ്ട്.
തികച്ചും പരമ്പരാഗത വായനശാലകള്‍ ഇന്നത്തെ കാലത്ത് ഡിജിറ്റല്‍ സൗകര്യങ്ങളോട് സംയോജിപ്പിച്ചാല്‍ മാത്രമേ മികച്ച പ്രചാരവും നിലനില്‍പ്പും ഉറപ്പാക്കാനാകൂ. ഗ്രന്ഥശാലയുടെ അവകാശവാദം ഒരു പാരമ്പര്യ രൂപമായിരിക്കുമ്പോഴും, ഡിജിറ്റല്‍ ഗ്രന്ഥശാലകള്‍ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ ആഗോളീകരണത്തിന് ആധുനികതയിലേക്കുള്ള വാതില്‍ തുറന്നു കൊടുക്കുന്നുണ്ട്. അച്ചടിച്ച പുസ്തകങ്ങള്‍ക്കൊപ്പം ഡിജിറ്റല്‍ വായനയുടെ സാധ്യതകളും ഒരുക്കി കേരളത്തിലെ ഗ്രന്ഥശാലകള്‍ കാലത്തിനൊപ്പം സ്വയം നവീകരിക്കുന്നത് പുതുതലമുറയിലുള്ളവരിലും വായനശീലം നിലനിര്‍ത്താന്‍ സഹായിക്കും.
ഗ്രന്ഥശാലകള്‍ ഒരു വ്യക്തിയുടെ വായനാ സാന്ദ്രതയെയും ജ്ഞാനാന്വേഷണത്തിനായുള്ള പരിശ്രമങ്ങളെയും വളര്‍ത്തുന്ന ഇടങ്ങളായി മാറുമ്പോള്‍ മാത്രമേ ഓരോ വായനയും സമൂഹത്തിന്റെ മനസ്സുകളില്‍ ഒരു പ്രതിഫലനം സൃഷ്ടിക്കുവാനുള്ള ശക്തിയുണ്ടാക്കൂ. അതിലൂടെ പൗരബോധം വളര്‍ത്തുവാനും സാധിക്കൂ.
