ഭാരതീയ ഹോളോകോസ്റ്റ് സംഭവിക്കുന്നത് അങ്ങനെയാണ്
കവിതയും രാഷ്ട്രീയവും ആവിഷ്കാരത്തിലൂടെയും വികാരത്തിലൂടെയും ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു, അവ രണ്ടും ബോധ്യപ്പെടുത്തുന്ന കാര്യങ്ങള് ഒന്നാണെങ്കിലും, രാഷ്ട്രീയ കവിത ജനങ്ങളുടെ വിചാരങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിച്ച്, സമകാലിക സംഭവങ്ങളിലേക്ക് വിരല് ചൂണ്ടുന്നു. - പി. ശിവപ്രസാദ് എഴുതിയ 'കട്ടിലുകള്ക്കിടയില് ഒരു ഭൂഖണ്ഡം' കവിതാ പുസ്തകത്തിന്റെ വായന
കട്ടിലുകള്ക്കിടയിലെ
കവിതയുടെ ഭൂഖണ്ഡത്തില്,
മാനവികതയുടെ സിംഫണി മുഴങ്ങുന്നു.
വളരെക്കാലമായി രാഷ്ട്രീയവും കവിതയും ലോകമെമ്പാടും, പ്രത്യേകിച്ച് ഇന്ത്യയില് പരസ്പരം ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. രാഷ്ട്രീയക്കാരും കവികളും രാഷ്ട്രീയ ആവിഷ്കാരത്തിന്റെ വാഹനമായി കവിതയെ ഉപയോഗിച്ചു. രാഷ്ട്രീയ പ്രവര്ത്തനങ്ങളെ വിമര്ശിക്കുന്നതോ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതോ ചെറുക്കുന്നതോ പരിഹസിക്കുന്നതോ ആയ പലതരം കവിതകള് നിലവിലുണ്ട്.
സ്വതന്ത്ര ഇന്ത്യയ്ക്ക് മുമ്പുള്ള കവിതകളും പാട്ടുകളും മാതൃരാജ്യത്തോടുള്ള ഏകത്വത്തിന്റെ വികാരങ്ങളെ ഉത്തേജിപ്പിച്ചു. 1857-ലെ കലാപം പ്രതിഷേധത്തിന്റെ ശബ്ദമായി കവിതയുടെ ഉദയത്തിലേക്ക് നയിച്ചു. ഹാദി സംബ്ലി, ഇസ്മായില് ഫൗഖ് തുടങ്ങിയ ചില കവികള് ബ്രിട്ടീഷുകാരാല് ശിക്ഷിക്കപ്പെട്ടു. രാജിനെ അടിസ്ഥാനപരമായി വിമര്ശിക്കുന്ന പല കവിതകളും നിരോധിക്കപ്പെട്ടു. സത്യേന്ദര് നാഥിന്റെ 'ദേശ്ഭക്തന് കെ ഗീത്', പണ്ഡിറ്റ് ബാബു റാം ശര്മയുടെ 'ആംഗ്രെസണ് കി തായെന് തയെന് ഫിസ്', ഓം പ്രകാശ് സാഹ്നിയുടെ 'ദര്ദ്-ഇ-വതന്', നൗ ബഹര് സിംഗ് തോഹാന്വിയുടെ 'പയം-ഇ-ബെദാരി'എന്നിവ ചില പരാമര്ശങ്ങള് മാത്രമാണ്. ഒരു ഉറുദു കവിയും ഇന്ത്യന് സ്വാതന്ത്ര്യ സമരസേനാനിയുമായ മൗലാന ഹസ്രത്ത് മൊഹാനി 1921-ല് ഇങ്ക്വിലാബ് സിന്ദാബാദ് എന്ന മുദ്രാവാക്യം സൃഷ്ടിച്ചു.
1935-ല്, പ്രോഗ്രസീവ് റൈറ്റേഴ്സ് മൂവ്മെന്റ് ഓഫ് ഇന്ത്യ എന്ന പേരില് ഒരു അസോസിയേഷന് നിലവില് വന്നു. സാമ്രാജ്യത്വ വിരുദ്ധവും ഇടതുപക്ഷ ചിന്താഗതിയും ഉള്ളതായിരുന്നു ഈ കൂട്ടായ്മ. ഒരു രാഷ്ട്രീയ പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിന് കീഴില് സാഹിത്യകാരന്മാര് സംഘടിക്കുന്ന ആദ്യ സംഭവമായിരുന്നു ഇത്. അവര് എഴുതിയ ഓരോ വരികളും അക്കാലത്തെ വിഷയങ്ങളോടുള്ള സജീവമായ പ്രതിബദ്ധതയും അവരുടെ പ്രേക്ഷകരെ ശാക്തീകരിക്കാനുള്ള ശ്രമവുമായിരുന്നു. സ്വാതന്ത്ര്യ സമരകാലത്ത് നിരവധി എഴുത്തുകാരും കവികളും അസോസിയേഷന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു. ഫൈസ് അഹമ്മദ് ഫൈസ്, ജോഷ് മലിഹാബാദി, കൈഫി ആസ്മി, സാഹിര് ലുധ്യാന്വി, അലി സര്ദാര് സഫ്രി, ജാന് നിസാര് അക്തര്, ഹബീബ് ജലീബ്, രവീന്ദ്രനാഥ് ടാഗോര്, സരോജിനി നായിഡു, പ്രേംചന്ദ് തുടങ്ങിയ വ്യക്തിത്വങ്ങള് അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ചില പ്രമുഖ പേരുകളാണ്. വിഭജനത്തിനുശേഷം, 1949 ഡിസംബറില് ഓള് പാകിസ്ഥാന് പ്രോഗ്രസീവ് റൈറ്റേഴ്സ് അസോസിയേഷന് ഔപചാരികമായി സ്ഥാപിതമായി. സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തരം കവിതയും രാഷ്ട്രീയവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം വഴിത്തിരിവായി. സര്ക്കാരിനെ വിമര്ശിക്കുകയും ജനങ്ങളുടെ പ്രശ്നങ്ങളും സമൂഹത്തിലെ പിഴവുകളും ഉയര്ത്തിക്കാട്ടുകയും ചെയ്യുന്ന സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തില് നിന്ന് സമകാലിക രാഷ്ട്രീയ സാഹചര്യങ്ങളിലേക്ക് ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു. കവിതകള് സമാധാനത്തിനും മാറ്റത്തിനും അവകാശങ്ങള്ക്കും വിപ്ലവത്തിനും വേണ്ടി നിലകൊണ്ടു.
പാര്ലമെന്റിന്റെ ഈയിടെയൊരു പ്രത്യേക സമ്മേളനത്തില് മനോജ് ഝാ, ഓം പ്രകാശ് വാല്മീകിയുടെ 'താക്കൂര് കാ കുവാന്' എന്ന കവിത ചൊല്ലിയത് രാജ്യവ്യാപകമായി വലിയ കോളിളക്കം സൃഷ്ടിച്ചു. നിയമനിര്മാതാക്കള് കവിതകളുടെ രാഷ്ട്രീയ സ്വഭാവത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന, അവരുടെ കാഴ്ചപ്പാടുകള് മുന്നോട്ട് വയ്ക്കാന് കവിതകള് അവതരിപ്പിക്കുന്നത് ആദ്യ സംഭവമായിരുന്നില്ല. സങ്കീര്ണ്ണമായ ദാര്ശനിക ആശയങ്ങളെ രസകരവും ലളിതവും മനസ്സിലാക്കാവുന്നതുമായ വഴികളിലേക്ക് മാറ്റാനുള്ള കഴിവ് കവിതകള്ക്ക് ഉണ്ട്. അമേരിക്കന് കവിയും ആക്ടിവിസ്റ്റുമായ ജൂണ് ജോര്ദാന് പറയുന്നു, 'കവിത ഒരു രാഷ്ട്രീയ പ്രവര്ത്തനമാണ്, കാരണം അതില് സത്യം പറയുന്നത് ഉള്പ്പെടുന്നു.'
'പൗരന്മാരുടെതല്ലാത്ത ദേശം' എന്ന കവിതയില് കവി പി. ശിവപ്രസാദും പിന്തുടരുന്നത് കവിതയിലൂടെയുള്ള രാഷ്ട്രീയ പ്രവര്ത്തനം തന്നെയാണ്. അതില് ഉള്പ്പെടുന്ന സത്യത്തെ ഉറക്കെ വിളിച്ചുപറയുക തന്നെയാണ്.
'ഭക്തരുടെ രാജ്യമേ, നഗ്നതയെ വര്ണ്ണിച്ച് ശൂന്യതയെ മാത്രമുപാസിച്ചു പാടു നീ. ഭ്രഷ്ടരുടെ ദേശമേ, അതിരുകളെ വര്ണ്ണിച്ച് കുടല്മാലതന് സ്വപ്നവിഭ്രാന്തി ചൊല്ലു നീ. നഗ്നവാനരസംഘം ഇന്ദ്രിയാസക്തിയാല് സുരപാനഘോഷത്തിലാറാടി നില്ക്കവേ, എരിയുന്നതേതൊക്കെയാര്ദ്രക്കിനാവുകള്!'
ഒരു രാഷ്ട്രീയ കവിത, രാഷ്ട്രീയത്തെയും കവിതയെയും പ്രതിരോധത്തേയും വായനയിലേക്ക് ഒരേസമയം കൊണ്ടുവരുന്നു. കവിതയും രാഷ്ട്രീയവും ആവിഷ്കാരത്തിലൂടെയും വികാരത്തിലൂടെയും ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു, അവ രണ്ടും ബോധ്യപ്പെടുത്തുന്ന കാര്യങ്ങള് ഒന്നാണെങ്കിലും, രാഷ്ട്രീയ കവിത ജനങ്ങളുടെ വിചാരങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിച്ച്, സമകാലിക സംഭവങ്ങളിലേക്ക് വിരല് ചൂണ്ടുന്നു.
'കര്ഷകരുടെ റിപ്പബ്ളിക് ' എന്നൊരു കവിത സമകാലിക രാഷ്ടീയകവിതയായിത്തീരുന്നത് എങ്ങനെയെന്ന് നോക്കാം.
മഹത്തായ കൊട്ടാരങ്ങളിലോ ഉയര്ന്ന ഗോപുരങ്ങളിലോ അല്ല,
വിയര്പ്പും അദ്ധ്വാനവും ഇഴചേര്ന്ന വയലുകളുടെ ഹൃദയത്തിലാണ്
ഒരു കര്ഷകന്റെ റിപ്പബ്ലിക്, അതൊരു ദിവ്യ ദര്ശനമാണ്. ഇവിടെ, കലപ്പയും പേനയും കൈകോര്ത്ത് നടക്കുന്നു,
മണ്ണ് ഉഴുന്ന്, നിലം കൃഷി ചെയ്യുന്നു.
എളിയ വാസസ്ഥലങ്ങളില്, ജ്ഞാനം അതിന്റെ സ്ഥാനം പിടിക്കുന്നു,
കര്ഷകര് ഉയരുമ്പോള്, അവരുടെ ശബ്ദം ആലിംഗനം ചെയ്യുന്നു. അവരുടെ വിധി നിര്ണ്ണയിക്കാന് രാജാക്കന്മാരോ പ്രഭുക്കന്മാരോ ഇല്ല,
വിനീതരും മഹാന്മാരുമായവരുടെ ഈ റിപ്പബ്ലിക്കില്. വിറച്ച ഓരോ കൈയും, ചുളിഞ്ഞ ഓരോ നെറ്റിയും,
സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ അടയാളം വഹിക്കുന്നു,
മണ്ണ് പുരണ്ട കൈകളാല് അവര് അവരുടെ സ്വപ്നം കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നു,
നീതി അരുവിപോലെ ഒഴുകുന്ന ലോകം.
കര്ഷകരുടെ റിപ്പബ്ലിക്കില്, സൗമ്യതയുള്ളവര് അവരുടെ ശബ്ദം കണ്ടെത്തുന്നു, ഐക്യത്തില് അവര് എന്നേക്കും സന്തോഷിക്കുന്നു.
കവിതയിലേക്ക്...
'നുണകളുടെ വാഴ്ചയില് ജനപഥമിരുളുന്നു പണമെന്ന മാന്ത്രികച്ചുഴിയില് മുങ്ങീടുന്നു.
കന്നും കലപ്പയും കണ്ണുനീര്പ്പാട്ടുമായ് കര്ഷകാവേഗങ്ങള് തേരുരൂട്ടീടുന്നു. തെരുവുകള് കത്തുന്നു ശതസൂര്യനേത്രമായ്
കുരലുകള് തുരന്നുപായുന്നു തീയുണ്ടകള്.
നിന്റെ ഗ്രന്ഥപ്പുര തീണ്ടിയുണര്ത്തട്ടെ മണ്ണില് മുളച്ച മനുഷ്യരുടെ പാട്ടുകള്.'
മറ്റേതൊരു കലയും പോലെ ഒരു സന്ദേശം പിടിച്ചെടുക്കാനും ആശയവിനിമയം നടത്താനും കവിതയ്ക്ക് ഒരു ശക്തിയുണ്ട്. ഒരു കവിതയ്ക്ക് എല്ലാ മനുഷ്യരും ശ്രദ്ധിക്കുന്ന പ്രധാന വിഷയങ്ങളെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കാന് കഴിയും: സ്നേഹം, നഷ്ടം, പ്രചോദനം, അങ്ങനെ പലതും.
കവിത ചെറുത്തുനില്പ്പിന്റെ ഉപകരണമായി വര്ത്തിക്കുന്ന നിരവധി വഴികള് 'ഒസ്യത്ത്' എന്ന കവിതയിലുണ്ട്. കവികള്ക്കുള്ള ഉണര്ത്തുപാട്ടായാണ് ഈ കവിതയെ കണേണ്ടത്.
'ഹേ കവികളെ,
പ്രാണന്റെ മിടിപ്പറയുന്ന
രാവുറങ്ങാക്കിളികളെ...
അല്പം പോലും മുനയൊതുക്കാതെ അക്ഷരം തെറ്റാതെ പാടൂ.
കണ്ണിനെ കണ്ണൊന്നും
കാതിനെ കാതെന്നും
കഴുത്തിനെ കഴുത്തെന്നും
എഴുത്തിനെ ജീവിതമെന്നും
ആത്മാവ് കോര്ത്ത് പറയൂ.
മറക്കാതിരിക്കുക ...
കവികള് ചിരഞ്ജീവികളാണെന്നതിന് കനല് കൊണ്ട് നമ്മള് കുറിക്കുന്ന ഒസ്യത്താണ് ഓരോ കവിതയും.'
കലുഷിതമായ ഇന്ത്യന് വര്ത്തമാന സാഹചര്യത്തില് ഒരു കവി എന്തായിരിക്കണമെന്നും ഒരു കവിത ചെന്നു പതിക്കേണ്ട ഇടമേതെന്നും ശിവപ്രസാദിലെ കവിക്ക് കൃത്യമായ ബോധ്യങ്ങളുണ്ട്. ഭാരതീയ ഹോളോകോസ്റ്റ് സംഭവിക്കുന്നതങ്ങനെയാണ്.
നിശബ്ദത വാഴുന്ന ഇരുട്ടിന്റെ നിഴലില്,
വ്യസനത്തിന്റെ പ്രതിധ്വനികളും വേദനയുടെ മന്ത്രിപ്പുകളും.
ഭീതിയുടെ കവാടങ്ങളിലൂടെ, മാനവികതയുടെ നിലവിളി,
ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകള് കിടക്കുന്ന നിരാശയുടെ ആഴങ്ങളില്.
ചരിത്രത്തില് ഒരു കളങ്കം, ആഴത്തിലുള്ള മുറിവ്, അതാണ്
ഹോളോകോസ്റ്റിന്റെ പൈതൃകം, നഷ്ടപ്പെട്ടവരെ ഓര്ക്കുന്നു, ധീരരെ ബഹുമാനിക്കുന്നു, അവരുടെ ഓര്മയില് നിലനില്ക്കുന്നു ഹോളോകോസ്റ്റ് എന്ന ഈ കവിത.
'അന്നത്തെ അതേ ഹോളോകോസ്റ്റില് നീയും ഞാനും ഇപ്പോഴുമെപ്പോഴും ഭാരതീയമായി കുടുങ്ങിക്കിടക്കുന്നു.
നട്ടെല്ല് വളര്ന്ന് അരയാലില്ക്കയറി നാമൊരു ലജ്ജയുടെ കുടയാകുന്നു. അങ്ങനെ നമ്മള് ആര്യമന്ത്രത്തിന്റെ അറിയാമൂശയിലെ ലോഹമായി ഉരുകുന്നു വെളിച്ചം പുനര്ജനിക്കുമെന്ന്
നമ്മള് കിനാവ് കാണുന്നു '
പുറവാസം ഒരുവനില് ഉണ്ടാക്കുന്ന ഒരു മാനവിക ലോകമുണ്ട്. ജാതിയെന്നോ മതമെന്നോ ഭാഷയെന്നോ ദേശമെന്നോ നിറമെന്നോ വേര്ത്തിരിവില്ലാത്ത മനുഷ്യര് മാത്രമുള്ള ഒരു ലോകത്തെ കുറിച്ചുള്ള തിരിച്ചറിവാണത്. ഒരോ കട്ടിലുകള്ക്കുമിടയില് അതിര്ത്തികള് മാഞ്ഞ് കിടക്കുന്ന ഭൂഖണ്ഡങ്ങളുണ്ട്. ഇന്ത്യയെ കുറിച്ച് ആകുലപ്പെടുന്ന ഗാന്ധിയും പാക്കിസ്ഥാനെ കുറിച്ച് സങ്കടപ്പെടുന്ന ജിന്നയും കട്ടിലുകളില് പരസ്പരം മുഖം നോക്കി നെടുവീര്പ്പിടുന്നുണ്ടവിടെ.
'സാരേ ജഹാം സേ അഛാ...
പാക്കിസ്ഥാന് ഹമാര' എന്നവന്
തിരുത്തി എനിക്കൊപ്പം പാടും.
'അല്ലാമയുടെ വലതുപാതി നീയെടുത്തോ ' എന്ന് ഞാന് നര്മം പറയുമ്പോള് 'ഹൃദയഭാഗം നീയെടുത്തല്ലേ...'
എന്നവന് ഇളകിയളകിച്ചിരിക്കും.
എങ്കിലും ഹിന്ദുസ്ഥാന് എന്റേത് കൂടി എന്നൊരു ആഴമേറിയ ദീര്ഘമൗനം അവനെ മെല്ലെ മെല്ലെ വിഴുങ്ങും.'
രാഷ്ട്രങ്ങള് ഒന്നിക്കുന്ന ഒരു മുറിയിലാണ്
ഈ കവിത ജനിക്കുന്നത്. അവശേഷിക്കുന്ന ദേശങ്ങളുടെ മന്ത്രിപ്പുകള് ഓരോ ഹൃദയത്തിലുമുണ്ട്.
ഇവിടെ, ഭാഷകള് വായുവില് നൃത്തം ചെയ്യുന്നു, ഓരോ ശബ്ദവും ഓരോ മെലഡി, പ്രാര്ഥന. വിദൂരതീരങ്ങളില് നിന്ന് അവര് ഒത്തുചേരുന്നു,
കാണാത്ത സംസ്കാരങ്ങളുടെ സംഗീതം.
നിശബ്ദതയില്, കവിത വികസിക്കുന്നു,
പിന്തുടരുന്ന സ്വപ്നങ്ങളുടെ, പറയാത്ത കഥകളുടെ. വിധിയാല് ബന്ധിക്കപ്പെട്ടു, സാഹചര്യത്താല്, ഈ മുറിയില്, കവിത നൃത്തം വെയ്ക്കുന്നു. ഈ ചെറിയ സ്ഥലത്ത്, അവരുടെ സന്തോഷങ്ങള്, ഭയം, കൃപ എന്നിവ അവര് പങ്കിടുന്നു. നഷ്ടപ്പെട്ടവരില് അവര് ഒറ്റയ്ക്കല്ലായെന്നവര് ഒരു വീട് സ്വപ്നം കാണുന്നു. ഇവിടെ, ശ്വാസത്തിന്റെ താളം ഒരു കവിതയായി മാറുന്നു,
സാംസ്കാരിക ബോധത്തിന്റെ സ്വയം തിരിച്ചറിവ്. സൗഹൃദത്തിന്റെ, സ്നേഹത്തിന്റെ നൂലിഴകളില് അവര് വസിക്കുന്ന ഇടത്തിന്റെ സൂക്ഷ്മതകള് കൂടി ഇഴചേര്ത്ത്, കവിത സംഭവിക്കുന്നു.. അതിരുകള്ക്കതീതമായി സാര്വത്രിക വികാരങ്ങളെയും അനുഭവങ്ങളെയും വാക്കുകളിലൂടെ പകര്ത്താനുള്ള കഴിവിലാണ് പി. ശിവപ്രസാദിന്റെ 'കട്ടിലുകള്ക്കിടയില് ഒരു ഭൂഖണ്ഡം' എന്ന മാനവികതയുള്ള കവിത രചിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്.
മരുഭൂമിയിലെ കൊടും ചൂടിലും നാട്ടിലെ ഗൃഹാതുതമായ മഴക്കാല ബിംബങ്ങളെ മനോഹരമായി സമന്വയിപ്പിച്ച്, കൊഴിഞ്ഞു പോയ ഒരു കാലത്തെ സൊപ്പനം കാണുന്ന കവിതയാണ് എടവപ്പാതി. ഇനിയൊട്ടും തിരിച്ചുപിടിക്കാനില്ലാത്ത ഒരു കാലത്തിന്റെ ഭാഷകൊണ്ട്, കവിത കൊണ്ട് നനയുകയാണ് എടവപ്പാതിയിലൂടെ. അച്ഛന്റെ ഓര്മ്മകളിലൂടെ, കണ്ണുനീരിന്റെ ഉപ്പുരുചിക്കുന്ന കവിത.
അപ്പനെക്കൊന്നൊരു കോരമീനെ
ഉപ്പുചേര്ത്തിന്നു വറുത്തു തിന്നാന്
സത്തിയം ചെയ്തിട്ടു വന്നോന് ഞാനും വാക്ക് മാറാനും നിവൃത്തിയില്ലേ!
കൊന്നത് കാരിയോ കാര്യത്തനോ കുന്തക്കാര് മാറ്റാനോ കൂളികളോ...?
അറിയണോര് പറയണ കതയിലെല്ലാം
അരിവാളിന് മൊന കൂര്ക്കാന് ചെയ്തതാണേ...
കങ്കാണിമാരും തരകന്മാരും
തന്ത്രമൊപ്പിച്ചു ചതിച്ചതാണേ!
ഓണക്കാലത്ത് പ്രളയപാടം നീന്തിവന്ന കവികളാല് അത്തപ്പൂക്കളത്തിന്റെ മനോഹാരിത സൃഷ്ടിക്കുന്ന കവിതയാണ് വേനല്പ്പാടം.
ഇക്കുറിയോണത്തിനു പത്തുനാള്
മുന്പേതന്നെ പ്രളയപാടം നീന്തി
വന്നല്ലോ കവി കുലം
കാക്കകള് കാറിക്കാറിയുണര്ത്തും പ്രഭാതത്തില്
പാട്ടുകള് കെട്ടാന് വന്നതാണെല്ലാവരും.
ഇടശ്ശേരിയും കുഞ്ഞിരാമനും കക്കാടിനും തിരുനെല്ലൂരും അനിതാ തമ്പിയും ഗോപീക്ഷണനും തുടങ്ങി മലയാളത്തിലെ കവി കുലമൊട്ടാകെ ഈ കവിതയിലെ പൂക്കളാകുന്നു.
മികച്ച രാഷ്ട്രീയ/പ്രവാസ/അധിനിവേശ/പ്രതിരോധ കവിതകള് ഇനിയും ഈ പുസ്തകത്തില് നിരവധിയുണ്ട്. അട്ടപ്പാടിയിലെ മധുവും തുര്ക്കിയിലെ മുസ്തഫ കൊചാക്കും ദെസ്തയോവ്സ്കിയുടെ പകര്ന്നാട്ടക്കാരന് അഹമ്മദ് മുസ്ലിമും ഗാന്ധിയും രവീന്ദ്രനാഥ ടാഗോറും ഗാന്ധാരിയും ഊര്മ്മിളയും ഇന്ത്യയുടെ രത്നം എന്ന് ജവഹര്ലാല് നെഹ്റു വിളിച്ച മണിപ്പൂരിലെ അമ്മയുടെ വിലാപവും കവിതകളായി ഈ സമാഹാരത്തിലുണ്ട്.
ഇടംകൈയില് രത്നം പതിച്ച നാടേ,
നിന്റെ ഹൃദയം തൊടാന്
ഞങ്ങള് കൈകള് നീട്ടുന്നു.
ഇന്ത്യയുടെ രത്നമെന്നെന്തിന്ന് പാഴ്സ്തുതി...
രക്തമുറഞ്ഞുപോകും മഹാ മൗനമേ!
-മണിപ്പൂരിലെ അമ്മ
ഏറെ നാള് പ്രവാസത്തിലിരുന്ന് കവിതയെഴുതുന്ന ഒരാള്ക്ക്,
സ്വന്തം നാട്ടിലെ കവികള്ക്ക് ലഭിക്കുന്ന അംഗീകാരം പലപ്പോഴും മുഖ്യധാരയില് ലഭിക്കുന്നില്ല എന്നത് ഖേദകരമാണ്. മുഖ്യധാരയില് നിന്ന് പുറത്തുകടക്കുന്ന ഇത്തരം കവിതകള് മിക്കപ്പോഴും കവികളുടെ സമ്മേളനങ്ങളെ വെല്ലുവിളിക്കുകയും പുതിയ കാഴ്ചപ്പാടുകള് നല്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട് എന്നത് സത്യമാണ്.
എന്നാല്, അവര് കണ്ടെടുക്കുന്ന അപരിചിതമായ വിഷയങ്ങള്, ഇമേജറികള് തീക്ഷ്ണമായ അനുഭവ പരിസരങ്ങള് തുടങ്ങിയവ പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യപ്പെടാതെ പോകുന്നുണ്ട് പലപ്പോഴും. അവരുടെ അതുല്യമായ കാഴ്ചപ്പാടുകളും അനുഭവങ്ങളും വിലപ്പെട്ട ഉള്ക്കാഴ്ചകള് നല്കാനും സാഹിത്യ ഭൂപ്രകൃതിയെ സമ്പന്നമാക്കാനും കഴിയും.
കൂടുതല് ഉള്ക്കൊള്ളുന്നതും പ്രാതിനിധ്യമുള്ളതുമായ ഒരു സാഹിത്യ സംസ്കാരം ഉറപ്പാക്കുന്നതിന്, പ്രവാസി കവികളുടേതുള്പ്പെടെയുള്ള വൈവിധ്യമാര്ന്ന ശബ്ദങ്ങളെ വായനക്കാര് അന്വേഷിക്കുകയും പിന്തുണയ്ക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടത് പ്രധാനമാണ്. പി. ശിവപ്രസാദിന്റെ ഈ കവിതാസമാഹാരം അതിനൊരു മികച്ച ഉദാഹരണമാക്കാവുന്നതാണ്.
അന്വര് ഹുസൈന് അവതാരികയില് എഴുതുന്നു....
പുതിയ പുതിയ കാലത്ത് കവിതയുടെ പെരുവള്ളപ്പാച്ചിലാണ്. വായനക്കാരനെ അമ്പരപ്പിച്ചു കൊണ്ട് കവികള് തങ്ങളുടെ കാവ്യങ്ങള് ഉറക്കെ ചൊല്ലുന്നു. സാമൂഹ്യ മാധ്യമങ്ങളില് കവിതകള് നിറയുന്നു. പലപ്പോഴും വായനക്കാരന് ഓടി രക്ഷപ്പെടുന്നു. ആശാനെയോ പി. കുഞ്ഞിരാമന് നായരെയോ വൈലോപ്പിള്ളിയെയോ ഒ.എന്.വിയെയോ വായിച്ചിട്ടില്ലാത്ത കവിപുംഗവര് വായില് തോന്നുന്നത് വിളിച്ചുകൂവുന്നു. ഈ സാഹചര്യത്തിലാണ് പി. ശിവപ്രസാദിന്റെ ഒരുപിടി കവിതകള് വായിച്ചത്. കവിതകളിലൂടെ കടന്നു പോകുമ്പോള് വായനക്കാരനെന്ന നിലയില് പ്രതീക്ഷയുടെ കിരണങ്ങള്. ചുറ്റുപാടുകളുടെ പൊള്ളിക്കുന്ന മുഖങ്ങള് കവിയെ വ്യാകുലപ്പെടുത്തുന്നു. അത് വായനക്കാരനിലേക്കും പകര്ത്തപ്പെടുന്നു.
കവി പി.എന് ഗോപീകൃഷ്ണന് എഴുതുന്നു...
തനിക്കും തന്റെ ജീവിതത്തിനുമിടയിലെ സങ്കീര്ണ്ണവ്യവഹാരം എന്ത് എന്ന അന്വേഷണമാണ് ശിവപ്രസാദിന് കവിത. അയാളുടെ ഭൂമിയും ലോകവും അവിടെയാണ്. താനെന്ന ഭാവത്തില് നിന്നും താന് എന്ന പ്രത്യക്ഷത്തിലെത്താനുള്ള യാത്രയില് താണ്ടിടേണ്ട ആ പ്രപഞ്ചത്തിലെ ഓരോ ധൂളിയും അയാള് പരിശോധിക്കുന്നു. കവിത ജനിക്കുന്നു.
120 പേജുള്ള ഈ സമാഹാരത്തിന്റെ പ്രസാധകര് കൈരളി ബുക്സാണ്. ലിയോ ജയനാണ് കവര്ച്ചിത്രം ചെയ്തിരിക്കുന്നത്.