ബാബരി മസ്ജിദിനുള്ളിൽ രാമൻ എങ്ങനെ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു? 1992 ഡിസംബർ ആറിന്റെ ചരിത്രം

1949 ഡിസംബർ 23 ന് ബാബരി മസ്ജിദിൽ ശ്രീരാമന്റെ വിഗ്രഹം സ്ഥാപിച്ചതിനെ തുടര്ന്ന് അയോധ്യ പോലീസ് എഫ്ഐആര് രജിസ്റ്റര് ചെയ്തു. അഭിരാം ദാസിനെയാണ് മുഖ്യപ്രതിയാക്കിയത്. യഥാർത്ഥ സംഭവ കഥ ഇങ്ങനെ.

രാത്രി 11 മണി, 22 ഡിസംബർ 1949. രാംഘട്ടിലെ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പടിവാതിൽക്കൽ അഭിരാം ദാസ് നിൽക്കുന്നതിന് നിമിഷങ്ങൾ മുമ്പ് വരെ അയോധ്യ സമാധാനത്തോടെ ഉറങ്ങി. രാത്രി പതിനൊന്ന് മണി കഴിഞ്ഞെങ്കിലും ഫൈസാബാദിന്റെ അറ്റത്തുള്ള ടൗൺഷിപ്പ് അഗാധമായ മയക്കത്തിലേക്ക് കടന്നുപോയിരുന്നു. രാത്രി തണുത്തതായിരുന്നു, നിശ്ചലമായ വായുവിന്റെ ഒരു പാളി അയോധ്യയെ പുതപ്പുപോലെ മൂടി. രാമചബുതരത്തിൽ നിന്ന് രാമകഥയുടെ ദുർബലമായ ഇനങ്ങൾ ഉയർന്നുവന്നു. ഒരുപക്ഷേ ശ്രീരാമന്റെ കഥ ജീവനോടെ സൂക്ഷിക്കുന്ന ഭക്തർ ക്ഷീണിതരും ഉറക്കത്തിലുമായിരിക്കാം. സരയുവിന്റെ മധുരമായ മുറുമുറുപ്പ് നിഗൂഢമായ ശാന്തതയുടെ തീവ്രത കൂട്ടി.

അയോധ്യയുടെ വടക്കേ അറ്റത്തുള്ള രാംഘട്ടിലെ ക്ഷേത്രത്തിന് അധികം പഴക്കമുണ്ടായിരുന്നില്ല. ഇത് സ്ഥാപിക്കാനുള്ള മുൻകൈ ഒരു ദശാബ്ദം മുമ്പ് എടുത്തതാണ്. എന്നാൽ അന്നത്തെ ആവേശം നിലനിന്നതായി തോന്നിയില്ല; അതിന്റെ നിർമ്മാണം പാതിവഴിയിൽ നിർത്തിവെച്ചിരുന്നു. ക്ഷേത്രം വലുപ്പത്തിൽ ചെറുതായിരുന്നു. വളരെ ആവശ്യമായ അവസാന മിനുക്കുപണികളുടെ അഭാവം അതിനെ അപരിഷ്കൃതമായി തോന്നിപ്പിച്ചു, എന്നാൽ, തള്ളിനിൽക്കുന്ന മുൻഭാഗവും ഗർഭഗൃഹത്തിന്റെ ഇരുവശങ്ങളിലുമുള്ള മുറികളും ഇതിന് അപവാദമായി. മുറ്റത്ത് ഒരു മാമ്പഴത്തോട്ടമുണ്ടായിരുന്നു, വൃത്തിഹീനമായ നീണ്ടുകിടക്കുന്ന ഒരു മാമ്പഴത്തോട്ടം. ഏകദേശം ഒരു കിലോമീറ്റർ അകലെ, അയോധ്യയുടെ ജീവനാഡിയായ സരയൂ നദി അതിന്റെ തീരത്തിന്റെ ഇരുവശങ്ങളിലും മണൽ നിറഞ്ഞ പ്രദേശങ്ങളോടൊപ്പം ഒഴുകുന്നു.

ഭിത്തിയിൽ തൂക്കിയിട്ടിരുന്ന മങ്ങിയ വെളിച്ചമുള്ള വിളക്കിന്റെ നിഴലിൽ വീണ അഭിരാം ദാസ് പാതി പണികഴിപ്പിച്ച ഇഷ്ടിക പടവുകൾ കയറുമ്പോൾ ഇടറിവീണു. പക്ഷേ, വീഴ്ചയുടെ ആഘാതത്തിൽ നിന്നും സുഖം പ്രാപിച്ച് അദ്ദേഹം ക്ഷേത്രത്തിന്റെ വശത്തെ മുറിയിലേക്ക് പ്രവേശിച്ചു. അയോധ്യയുടെ ഹൃദയഭാഗത്തുള്ള ഹനുമാൻഗർഹിയുടെ സമുച്ചയത്തിന്റെ ഭാഗമായ ഒറ്റമുറി കെട്ടിടത്തിൽ ഒരു കിലോമീറ്റർ അകലെ താമസിക്കുന്ന അഭിരാം ദാസിന്റെ വിലയേറിയ സ്വത്തായിരുന്നു രാംഘട്ട് ക്ഷേത്രം. അതിമനോഹരമായ മതിലുകളുടെ പരിസരത്ത്, ഹനുമാന് സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന പഴയതും ഗംഭീരവുമായ ഒരു ക്ഷേത്രം ഉണ്ടായിരുന്നു. ഹനുമാൻഗർഹിയുടെ നാല് കോണുകളിലെയും വൃത്താകൃതിയിലുള്ള കൊത്തളങ്ങൾ അതിന്റെ ഘടനാപരമായ ഭംഗിയും കലാപരമായ പ്രൗഢിയും വർദ്ധിപ്പിച്ചു. കോട്ടയ്ക്ക് ചുറ്റും, സമുച്ചയത്തിന്റെ ഭാഗമായി, സന്യാസിമാർക്കുള്ള മുറികളും ഒരു സംസ്കൃത പാഠശാലയും ഹനുമാൻഗർഹിയിലെ സിംഗ്ദ്വാറിനടുത്ത് അഭിരാം ദാസ് താമസിച്ചിരുന്ന ഇടത്തത്തിന് സമീപം ഒരു ഗോശാലയും ഉണ്ടായിരുന്നു.

എന്നിരുന്നാലും, അത് അദ്ദേഹത്തിന് ഒരു രാത്രി അഭയകേന്ദ്രം മാത്രമായിരുന്നു. ഉണർന്നിരിക്കുന്ന സമയത്ത് അഭിരാം ദാസിന് എണ്ണമറ്റ ഇടപഴകലുകൾ ഉണ്ടായിരുന്നു, രാംഘട്ടിലെ ക്ഷേത്രം എല്ലായ്പ്പോഴും അവയിൽ പ്രധാനമായിരുന്നു. അത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലായിരുന്നതുകൊണ്ടു മാത്രമല്ല, മറിച്ച് അദ്ദേഹത്തിന്റെ മൂന്ന് ഇളയ സഹോദരന്മാരെയും നാല് കസിൻമാരെയും പാർപ്പിച്ചിരുന്നതിനാൽ, അവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും ഹനുമാൻഗർഹിയിലെ സംസ്കൃത പാഠശാലയിൽ ചേർന്നവരായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ രണ്ട് കസിൻമാരായ യുഗൽ കിഷോർ ഝാ, ഇന്ദുശേഖർ ഝാ, അഭിറാമിന്റെ ഇളയ സഹോദരൻ ഉപേന്ദ്രനാഥ് മിശ്ര എന്നിവർ അയോധ്യയിലെ മഹാരാജ ഇന്റർമീഡിയറ്റ് കോളേജിലെ വിദ്യാർത്ഥികളായിരുന്നു. അഭിരാം ദാസിന്റെ ബന്ധുക്കൾ ഗർഭഗൃഹത്തോട് ചേർന്നുള്ള മുറികളിൽ താമസിക്കുകയും ശ്രീരാമന് ഭക്തർ നൽകിയ വഴിപാടുകൾ കൊണ്ടാണ് അതിജീവിച്ചത്. അഭിറാമിനും അവർ പാചകം ചെയ്തു. വേനൽക്കാലത്ത് ചുട്ടുപൊള്ളുന്ന വെയിലിനെയും ശൈത്യകാലത്തെ തണുത്ത കാറ്റിനെയും മഴക്കാലത്തെ മഴയെയും അതിജീവിച്ച് ദിവസത്തിൽ മൂന്നു പ്രാവശ്യം അവർ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭക്ഷണം മുറിയിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകും. തന്റെ വിപുലമായ കുടുംബവുമായുള്ള അഭിറാമിന്റെ അടുപ്പം ഒരു സാധുവിൽ നമുക്ക് തീരെ പ്രതീക്ഷിക്കാൻ കഴിയാത്ത ആയിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിലെ സന്ന്യാസി പലപ്പോഴും അത്തരം മാനുഷിക ദൗർബല്യങ്ങൾക്കെതിരെ മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയിരുന്നു, പക്ഷേ അവയെ മറികടക്കുക എന്നത് എല്ലായ്പ്പോഴും അദ്ദേഹത്തിന് അപ്പുറമായിരുന്നു.

എന്നിരുന്നാലും, ആ രാത്രി രാംഘട്ട് ക്ഷേത്രം സന്ദർശിക്കുന്നത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ യഥാർത്ഥ പദ്ധതിയുടെ ഭാഗമായിരുന്നില്ല, പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിലെ പള്ളിക്കുള്ളിൽ ശ്രീരാമന്റെ വിഗ്രഹം സ്ഥാപിക്കാൻ അദ്ദേഹം പുറപ്പെട്ടു. അവന്റെ രണ്ടാമത്തെ വീട്ടിൽ ഈ വിചിത്രമായ സമയത്ത് അവന്റെ സഹോദരന്മാരും കസിൻസും അവനെ കാണാറില്ലായിരുന്നു. കാരണം, മറ്റേതൊരു സാധുവിനെയും പോലെ, അദ്ദേഹത്തിനും ഉറങ്ങാൻ പോകുന്നതും നേരത്തെ എഴുന്നേൽക്കുന്നതും ശീലമായിരുന്നു.

വാസ്തവത്തിൽ, അഭിരാം ദാസിനും ഇത് അരോചകമായിരുന്നു. തന്റെ രഹസ്യദൗത്യത്തിൽ ഒപ്പമുണ്ടാകേണ്ടിയിരുന്ന തന്റെ സുഹൃത്ത് രാമചന്ദ്ര ദാസ് പരംഹാൻസിന്റെ പെട്ടെന്നുള്ള തിരോധാനം കാരണം അദ്ദേഹത്തിന് തന്റെ യഥാർത്ഥ പദ്ധതി മാറ്റേണ്ടിവന്നു.

... പദ്ധതി പ്രകാരം ഭക്ഷണം കഴിഞ്ഞ് രാത്രി 9 മണിയോടെ അഭിരാം ദാസിന്റെ ഹനുമാൻഗഢിയിലെ വസതിയിൽ പരംഹാൻസ് എത്തേണ്ടതായിരുന്നു. അവർ ഒരുമിച്ച് ബാബരി മസ്ജിദിലേക്ക് പോകേണ്ടതായിരുന്നു, അവിടെ മറ്റൊരു സാധു വൃന്ദാവൻ ദാസ് ശ്രീരാമന്റെ വിഗ്രഹവുമായി അവരോടൊപ്പം ചേരേണ്ടതായിരുന്നു. അന്ന് മൂവരും പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിലെ പള്ളിക്കകത്ത് പോയി അതിന്റെ മധ്യ താഴികക്കുടത്തിന് താഴെ വിഗ്രഹം സ്ഥാപിക്കുകയും പിറ്റേന്ന് രാവിലെ ഹിന്ദു വർഗീയവാദികളുടെ ഒരു വലിയ സംഘം പിന്തുണയ്ക്കായി എത്തുന്നതുവരെ വിജനമായ ആരാധനാലയം അവരുടെ നിയന്ത്രണത്തിൽ സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടതായിരുന്നു. അർധരാത്രിക്ക് മുമ്പ് - പള്ളിയുടെ കവാടത്തിൽ കാവൽക്കാർ മാറുന്ന സമയം - എന്ത് വിലകൊടുത്തും പള്ളിയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം പൂർത്തിയാക്കണമെന്ന് അവർക്ക് കർശന നിർദേശം നൽകിയിരുന്നു .

എല്ലാ വിശദാംശങ്ങളും സൂക്ഷ്മമായി ആസൂത്രണം ചെയ്തിരുന്നു, രാമചന്ദ്ര ദാസ് പരംഹൻസ് സംഭവസ്ഥലത്ത് നിന്ന് അപ്രത്യക്ഷമാകുന്നതുവരെ എല്ലാം അതിനനുസരിച്ച് നീങ്ങുന്നതായി തോന്നി. നാൽപ്പത്തിരണ്ടു വർഷങ്ങൾക്കു ശേഷം, വിഗ്രഹം സ്ഥാപിക്കുന്നതിൽ ഉൾപ്പെട്ടവരാരും തന്നെ എതിർക്കാൻ ജീവനോടെ ഇല്ലാതിരുന്നപ്പോൾ, പരംഹാൻസ് ചരിത്രത്തെ തനിക്ക് അനുകൂലമാക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. 1991 ഡിസംബർ 22 ന് ന്യൂയോർക്ക് ടൈംസിൽ വന്ന ഒരു വാർത്തയിൽ പരംഹൻസ് ഇങ്ങനെ പ്രഖ്യാപിച്ചു: "വിഗ്രഹം പള്ളിക്കകത്ത് വച്ചത് ഞാനാണ്."

എന്നിരുന്നാലും, 1949 ലെ ആ നിർഭാഗ്യകരമായ രാത്രിയിലും അതിനുശേഷം ഏതാനും ദിവസങ്ങളിലും പരംഹാൻസിനെ അയോധ്യയിലെ സംഭവസ്ഥലത്ത് നിന്ന് കാണാതായി. യുഗൽ കിഷോർ ഝായോടൊപ്പം അഭിരാം ദാസിനെ പിന്തുടർന്ന് പള്ളിയിലേക്ക് പോയ ഇന്ദുശേഖർ ഝായ്ക്ക് പരംഹാൻസിനെക്കുറിച്ച് ഇങ്ങനെ പറയാനുണ്ടായിരുന്നു: "ഞാൻ വൈകുന്നേരം (1949 ഡിസംബർ 22) പരംഹാൻമാരെ കണ്ടു. അതിനുശേഷം, അടുത്ത മൂന്ന് ദിവസത്തേക്ക് അദ്ദേഹത്തെ അയോധ്യയിൽ കണ്ടില്ല. എന്നിട്ടും ആ സംഭവത്തിൽ നിന്ന് പരമാവധി മുതലെടുത്തത് അദ്ദേഹമാണ്."

പിറ്റേന്ന് അതിരാവിലെ രാമചന്ദ്രദാസ് പരംഹന്സിനെ പള്ളിയിൽ കണ്ടതും അവധ് കിഷോർ ഓർത്തിരുന്നില്ല. തന്റെ ജ്യേഷ്ഠൻ യുഗൽ കിഷോർ ഝാ വർഷങ്ങൾക്കുശേഷം തന്നോട് പറഞ്ഞ കാര്യങ്ങൾ അവധ് കിഷോർ ഓർത്തെടുത്തു:

വിഗ്രഹം സ്ഥാപിക്കുന്നതിന് മുമ്പുള്ള മാസങ്ങളിൽ ബാബാ അഭിരാം ദാസും പരംഹൻമാരും മിക്ക സമയത്തും ഒരുമിച്ചായിരുന്നു. അതിനാൽ പിറ്റേന്ന് അതിരാവിലെ (1949 ഡിസംബർ 23ന്) ഞാൻ അവിടെയെത്തിയപ്പോൾ ബാബരി മസ്ജിദിൽ അദ്ദേഹത്തെ കാണാത്തതിൽ ഞാൻ ആശ്ചര്യപ്പെട്ടു. പിന്നീട്, ഞാൻ യുഗൽ ബാബുവിനോട് ഇതിനെക്കുറിച്ച് ചോദിച്ചു. ഡിസംബർ 22ന് രാത്രി പരംഹന്സ് അപ്രത്യക്ഷനായപ്പോള് ബാബാ അഭിരാം ദാസ് ഞെട്ടിപ്പോയെന്ന് അദ്ദേഹം എന്നോട് പറഞ്ഞു. കാരണം, അവർ ഒരുമിച്ച് പള്ളിക്കുള്ളിൽ പോയി അവരുടെ രഹസ്യദൗത്യം നിര്വ്വഹിക്കുമെന്നായിരുന്നു യഥാർത്ഥ പദ്ധതി.

അന്ന് വൈകുന്നേരം രാമചന്ദ്രദാസ് പരംഹന്സ് എവിടെപ്പോയി എന്നതിന് കൃത്യമായ തെളിവുകളില്ല. ഡിസംബര് 22 ന് വൈകുന്നേരം അഭിരാം ദാസിനെ അറിയിക്കാതെ, ഡിസംബര് 24 ന് കൽക്കത്തയിൽ ആരംഭിക്കാനിരുന്ന അഖിലേന്ത്യാ ഹിന്ദു മഹാസഭയുടെ ത്രിദിന സമ്മേളനത്തിൽ പങ്കെടുക്കാൻ അദ്ദേഹം നഗരം വിട്ടതായി അയോധ്യയിലെ നിരവധി മുതിർന്ന നിവാസികളും അവധ് കിഷോറും വിശ്വസിക്കുന്നു. അഭിരാം ദാസിനെ അനുഗമിക്കുന്നതിനുപകരം അയോധ്യ വിട്ട് സമ്മേളനത്തിൽ പങ്കെടുക്കാനുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ പെട്ടെന്നുള്ള തീരുമാനത്തിന്റെ കാരണം സംബന്ധിച്ച്, ഈ നിയമത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതങ്ങളെക്കുറിച്ച് അദ്ദേഹം ഭയപ്പെട്ടിരുന്നിരിക്കാം എന്നതൊഴിച്ചാൽ മറ്റൊന്നും തീർച്ചയായും പറയാൻ കഴിയില്ല. ബാബരി മസ്ജിദിനുള്ളിൽ വിഗ്രഹം സ്ഥാപിച്ചതിന്റെ ക്രെഡിറ്റ് 1991 ൽ ഏറ്റെടുത്ത രാമചന്ദ്ര ദാസ് പരംഹൻസ്, 2003 ൽ മരിക്കുന്നതുവരെ ഈ വിഷയത്തിൽ നിശബ്ദത പാലിക്കാൻ ഇഷ്ടപ്പെട്ടു.

1949-ലെ ആ അനിശ്ചിത നിമിഷങ്ങളിൽ, അഭിരാം ദാസ് തന്റെ ഹനുമാൻഗഢിയിലെ വസതിയിൽ രാത്രി 10 മണി വരെ രാമചന്ദ്ര ദാസ് പരംഹാൻസിനായി കാത്തിരുന്നു, അതിനുശേഷം അദ്ദേഹം തന്റെ സുഹൃത്തിനെ തേടി പുറപ്പെട്ടു. അയോധ്യയിലെ രാംഘട്ട് പ്രദേശത്തെ ഒരു ക്ഷേത്രത്തിലാണ് പരംഹന്മാര് താമസിച്ചിരുന്നത്. അഭിരാം ദാസിന്റെ സഹോദരന്മാരും കസിൻസും താമസിച്ചിരുന്ന സ്ഥലത്തിന് വളരെ അടുത്തായിരുന്നു അത്. പക്ഷേ, പരമഹന് മാരെ അവിടെ കണ്ടെത്താന് കഴിഞ്ഞില്ല. ഇത് അഭിരാമിന് താൻ ഉദ്ദേശിച്ച ദൗത്യം നിറവേറ്റാനുള്ള ആത്മവിശ്വാസം കുറഞ്ഞു. അതിനൊപ്പം പോകാൻ യാതൊരു യുക്തിയുമില്ലാതിരിന്നിട്ടും വിശ്വാസമായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിനുണ്ടായിരുന്ന ഏക ശക്തി. എന്നാൽ ആ നിമിഷം അടുക്കുന്തോറും, ജോലിയുടെ വ്യാപ്തിയും അതിന്റെ സാധ്യമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങളും അതുവരെ കാണാതിരുന്ന ഒരു വ്യക്തതയോടെ അനാവരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു.

ഏത് സാഹചര്യവും നേരിടാൻ തയ്യാറെടുക്കാൻ ആഗ്രഹിച്ച അദ്ദേഹം ബാബരി മസ്ജിദിലേക്കുള്ള യാത്ര പോകുന്നതിനുമുമ്പ് രാംഘട്ടിലെ ക്ഷേത്രത്തിൽ തന്റെ സഹോദരങ്ങൾക്കും കസിൻസിനും ഉചിതമായ നിർദ്ദേശങ്ങൾ നൽകാൻ തീരുമാനിച്ചു.

********************************

വളരെ ശക്തിയോടെ അഭിരാം ദാസ് മുറിയിൽ പ്രവേശിച്ചു, അവന്റെ കസിൻ അവധ് കിഷോർ ഝായ്ക്ക് ഉള്ളിൽ എന്തോ വന്യമൃഗം തങ്ങളുടെ മുറിയിലേക്ക് ഇരച്ചു കയറുന്നതായി തോന്നി. അദ്ദേഹം പിന്നീട് വിവരിച്ചു:

"എന്താണ് സംഭവിക്കുന്നതെന്ന് മനസ്സിലാക്കാനാകാതെ ഞാൻ കട്ടിലിൽ തന്നെ കിടന്നു. അവൻ എന്നത്തേയും പോലെ ആത്മവിശ്വാസത്തോടെ ആയിരിക്കാൻ ശ്രമിച്ചു, പക്ഷേ അവൻ മോശമായി വിറച്ചു. കുറച്ച് ദിവസങ്ങൾക്ക് ശേഷം, കാരണം ഞാൻ അറിഞ്ഞു. രാമചന്ദ്രദാസിന്റെ (പരംഹൻസ്) തിരോധാനം മുമ്പെങ്ങുമില്ലാത്തവിധം അദ്ദേഹത്തെ വിറപ്പിക്കുകയും ഭയപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു. അഭിരാം ദാസ് ആ രാത്രി തികച്ചും വ്യത്യസ്തനായി കാണപ്പെട്ടു. അദ്ദേഹം മാറിയെന്നല്ല, മറിച്ച് അയാളുടെ സ്വഭാവത്തിൽ ചില പുതിയ സവിശേഷതകൾ സ്വയം അനാവരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു. 100 ശതമാനം ആത്മവിശ്വാസമുള്ള ഒരു മനുഷ്യനായിട്ടാണ് ഞാൻ അദ്ദേഹത്തെ എപ്പോഴും കണ്ടിരുന്നത്. 1949 ഡിസംബർ 22-ന് രാത്രി 11 മണിക്കായിരുന്നു അത്. അവൻ ഞങ്ങളോട് എഴുന്നേൽക്കാൻ ആജ്ഞാപിച്ചു."

മുറിയിലെ അന്തേവാസികൾ കിടക്കയിൽ നിന്ന് എഴുന്നേൽക്കുമ്പോൾ അഭിരാം ദാസ് അങ്ങോട്ടുമിങ്ങോട്ടും നടന്നുകൊണ്ടിരുന്നു, വിറയ്ക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു - പ്രത്യക്ഷത്തിൽ അവന്റെ ഉള്ളിൽ അലയടിക്കുന്ന വികാരങ്ങളുടെ ശക്തിയോടെ. ഒരു കൈയിൽ, അവൻ നീളമുള്ള മുളവടി പിടിച്ചു, മറ്റേത് സഹജമായി മാല-ഝോലയിലെ മുത്തുകൾ കൊണ്ട് തപ്പിത്തടഞ്ഞു.

അവർ എഴുന്നേറ്റപ്പോൾ, അവിടെയുള്ള തന്റെ കസിൻമാരിൽ മൂത്തവനായ യുഗൽ കിഷോർ ഝായുടെ കൈ പിടിക്കാൻ ഇളയ സഹോദരൻ ഉപേന്ദ്രനാഥ് മിശ്രയോട് അദ്ദേഹം ആവശ്യപ്പെട്ടു, "ഞാൻ പറയുന്നത് ശ്രദ്ധാപൂർവ്വം കേൾക്കുക. ഞാൻ പോകുന്നു, ഇനിയൊരിക്കലും തിരിച്ചുവരില്ല. എനിക്കെന്തെങ്കിലും സംഭവിച്ചാൽ, ഞാൻ പ്രഭാതം വരെ തിരിച്ചെത്തിയില്ലെങ്കിൽ, യുഗൽ എന്റെ പിൻഗാമിയും ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ചുമതലക്കാരനുമാകും." യുഗൽ കിഷോർ ഝാ കൈ പിൻവലിച്ച് അവിശ്വസനീയതയോടെ അയാളെ തുറിച്ചുനോക്കി. "താങ്കൾക്കിതെന്ത് പറ്റി, മഹാരാജാ?"

പക്ഷേ അഭിരാം ദാസ് ഒന്നും പറഞ്ഞില്ല, ആരെയും നോക്കിയില്ല. പിന്തുടർച്ചാവകാശ പ്രശ്നം ക്രമപ്പെടുത്തിയ ശേഷം, അദ്ദേഹം തന്റെ ദൗത്യം പുനരാരംഭിക്കാൻ തയ്യാറായി. അവൻ മുറിയിൽ നിന്നും പിന്നെ അമ്പലത്തിൽ നിന്നും പുറത്തേക്കോടി, ദ്രുതഗതിയിലുള്ള ചുവടുകളോടെ ഇരുട്ടിലേക്ക് അലിഞ്ഞുചേർന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കസിൻമാരായ യുഗൽ കിഷോർ ഝായും ഇന്ദുശേഖർ ഝായും എന്താണ് സംഭവിക്കുന്നതെന്ന് പൂർണ്ണമായും അറിയാതെ അവനെ പിന്തുടർന്നു.

സംഭവസ്ഥലത്തെത്താൻ അവർക്ക് വെറും പത്ത് മിനിറ്റ് മാത്രമേ വേണ്ടിവന്നുള്ളൂ. രാമചബുതാരയ്ക്കടുത്തുള്ള തുറസ്സായ സ്ഥലത്തിനടുത്തെത്തിയപ്പോൾ ബാബരി മസ്ജിദിന്റെ പുറംമുറ്റത്തെ ഇരുണ്ട മൂലയിൽ നിന്ന് മറ്റൊരു വൈരാഗി ഉയർന്നുവന്നു. പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിലെ പള്ളിയുടെ കവാടത്തിനടുത്തുള്ള ഒരു കുടിലിൽ താമസിച്ചിരുന്ന നിർവാണി അഖാഡയിലെ രമണന്ദി വൈരാഗിയായ വൃന്ദാവൻ ദാസ് ആയിരുന്നു അത്. അവന്റെ തോളിൽ നിന്ന് ഒരു കനത്ത കോട്ടൺ സഞ്ചി തൂങ്ങിക്കിടന്നു, അവന്റെ കൈകളിൽ രാമലല്ലയുടെ ഒരു ചെറിയ വിഗ്രഹം ഉണ്ടായിരുന്നു.

അഭിരാം ദാസ് വൃന്ദാവൻ ദാസിൽ നിന്ന് വിഗ്രഹം വാങ്ങി രണ്ടു കൈകൊണ്ടും പിടിച്ച്, ബാബരി മസ്ജിദിന് ചുറ്റുമുള്ള അകത്തെ മുറ്റത്തെ രാമചബുതാര ഉൾക്കൊള്ളുന്ന പുറം മുറ്റത്ത് നിന്ന് വേർതിരിക്കുന്ന മതിലിനടുത്തേക്ക് നടന്നു. വൃന്ദാവന് ദാസ് പതിഞ്ഞ സ്വരത്തില് എന്തോ ചോദിക്കാന് ശ്രമിച്ചെങ്കിലും ഇപ്പോള് ശാന്തനായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്ന അഭിരാം ദാസ് ഒരിക്കല് കൂടി അയാളെ ശ്രദ്ധിച്ചില്ല.

അഭിരാം ദാസ് അകത്തെ മുറ്റത്തിനടുത്തുള്ള നടപ്പാതയുടെ അറ്റത്ത് ഭിത്തികളിലേക്ക് തുറിച്ചുനോക്കി നിന്നു - അവന്റെ ഒരേയൊരു തടസ്സം. പിന്നെ വൃന്ദാവന് ദാസിനെ അഭിസംബോധന ചെയ്തുകൊണ്ട് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു, "മഹാരാജ് ..."

"മഹാരാജ്," അഭിരാം ദാസ് വീണ്ടും പറഞ്ഞു, ഇത്തവണ പ്രലോഭിപ്പിച്ചുകൊണ്ട്. അവൻ തലതിരിച്ച് അവനെ നോക്കി പറഞ്ഞു, "എന്റെ പിന്നാലെ വരൂ." ഈ വാക്കുകളോടെ, അദ്ദേഹം വിഗ്രഹത്തെ മുറുകെ പിടിച്ച് മതിൽ കയറാൻ തുടങ്ങി. താമസിയാതെ, അവൻ അതിനെ വരിഞ്ഞുമുറുക്കി.

കടപ്പാട് : ദി സ്ക്രോൾ / വിവർത്തനം : അഫ്സൽ റഹ്‌മാൻ