യര്‍ഗന്‍ ക്ലോപ്പും ആന്‍ഫീല്‍ഡിന്റെ രാഷ്ട്രീയവും

''I believe in the welfare state. I'm not privately insured, If there's something I will never do in my life it is vote for the right.' - Jurgen klopp

ഒരു കോച്ച് എന്ന നിലക്ക് മോഡേണ്‍ ഫുട്‌ബോളിലും കളിക്കാര്‍ക്കിടയിലും വലിയ സ്വാധീനം ചെലുത്തിയ ജര്‍മന്‍ മാനേജറാണ് യര്‍ഗന്‍ ക്‌ളോപ്പ്. കരിസ്മാറ്റിക് പെരുമാറ്റവും, വികാരാധീനമായ ടച്ച്ലൈന്‍ പ്രകടനങ്ങളും, തന്ത്രപരമായ മിഴിവും കൊണ്ട് പേരുകേട്ട ജര്‍മ്മന്‍ തന്ത്രജ്ഞന്‍ ലിവര്‍പൂള്‍ ഫുട്‌ബോള്‍ ക്ലബ്ബിന്റെ പര്യായമായി മാറി. പിച്ചിലെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശ്രദ്ധേയമായ നേട്ടങ്ങള്‍ക്കപ്പുറം, ക്ലബിനെയും ചുറ്റുമുള്ള സമൂഹത്തെയും രൂപപ്പെടുത്തുന്ന സങ്കീര്‍ണ്ണമായ രാഷ്ട്രീയ സാഹചര്യങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ആഴത്തിലുള്ള ധാരണയാണ് ക്ലോപ്പിനെ ആന്‍ഫീല്‍ഡില്‍ ശ്രദ്ധേയമാക്കുന്നത്.

ആന്‍ഫീല്‍ഡിന്റെ രാഷ്ട്രീയം മനസ്സിലാക്കണമെങ്കില്‍ ആദ്യം സ്റ്റേഡിയത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം മനസ്സിലാക്കണം. ആന്‍ഫീല്‍ഡ് കേവലം ഫുട്‌ബോള്‍ മത്സരങ്ങള്‍ നടക്കുന്ന ഒരു വേദി മാത്രമല്ലന്നും അത് ചരിത്രവും, പാരമ്പര്യവും, വികാരവും നിറഞ്ഞ ഒരു പുണ്യഭൂമിയാണ് എന്ന് നാം തിരിച്ചറിഞ്ഞുതുടങ്ങുന്നതു മുതലാണ് അതിന്റെ രാഷ്ട്രീയത്തെ നാം മനസിലാക്കി തുടങ്ങുന്നത്. സമ്പന്നമായ വ്യാവസായിക പൈതൃകവും അഭിമാനകരമായ തൊഴിലാളിവര്‍ഗ സ്വത്വവുമുള്ള ലിവര്‍പൂളിന്റെ ഹൃദയഭാഗത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ആന്‍ഫീല്‍ഡ് തൊഴിലാളി വര്‍ഗത്തിന്റെ സഹവര്‍ത്തിത്വം, ഐക്യദാര്‍ഢ്യം, ദൃഢമായ മനോഭാവം എന്നിവയെ പ്രതീകപ്പെടുത്തുന്നു.

തലമുറകളായി, ലിവര്‍പൂള്‍ നിവാസികള്‍ വലിയ സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യങ്ങളും സാമൂഹിക പ്രക്ഷോഭങ്ങളും നിറഞ്ഞ പ്രതികൂല സാഹചര്യങ്ങളെ അഭിമുഖീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇതിലൂടെയെല്ലാം ആര്‍ജിച്ചെടുത്ത കരുത്ത് ആന്‍ഫീല്‍ഡ് ജനത, പ്രതീക്ഷയുടെ ഒരു വിളക്കുമാടമായും നഗരവാസികള്‍ക്ക് ഒരു കൂട്ടായ്മയായും ലിവര്‍പൂള്‍ എഫ്സിയെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നവര്‍ക്ക് അഭിമാനത്തിന്റെ ഉറവിടമായും നിലകൊള്ളുന്നു.

ക്ലബ് ഉടമസ്ഥതയും ആരാധകരും തമ്മിലുള്ള വടംവലി ആണ് ആന്‍ഫീല്‍ഡിന്റെ രാഷ്ട്രീയ ഭൂപ്രകൃതിയുടെ കാതല്‍. സാമ്പത്തിക സുതാര്യത, നിക്ഷേപ തന്ത്രങ്ങള്‍, ക്ലബ്ബിന്റെ ദീര്‍ഘകാല വീക്ഷണം തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളില്‍ പലപ്പോഴും ചര്‍ച്ചകള്‍ കേന്ദ്രീകരിച്ച്, ലിവര്‍പൂള്‍ എഫ്സിയുടെ ഉടമസ്ഥാവകാശ ഘടന വര്‍ഷങ്ങളായി നിരന്തരമായ പരിശോധനയ്ക്കും വിവാദങ്ങള്‍ക്കും വിധേയമാണ്. മുന്‍ ഉടമകളുടെ കീഴിലുള്ള പ്രക്ഷുബ്ധമായ കാലഘട്ടത്തില്‍, തങ്ങളുടെ സ്വാധീനം ഉറപ്പിക്കാനും ക്ലബ്ബിന്റെ പൈതൃകം സംരക്ഷിക്കാനും ആരാധകര്‍ അഭൂതപൂര്‍വമായ രീതിയില്‍ അണിനിരക്കുന്നതും സമരങ്ങള്‍ക്ക് നേതൃത്വം വഹിക്കുന്നതും നാം കണ്ടു. സ്പിരിറ്റ് ഓഫ് ഷാങ്ക്‌ലി (SOS)പോലുള്ള പ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍ ആരാധകരുടെ പ്രാതിനിധ്യത്തിനും ക്ലബ്ബിനുള്ളില്‍ തീരുമാനമെടുക്കുന്നതിനുള്ള കൂടുതല്‍ ജനാധിപത്യപരമായ സമീപനത്തിനും വേണ്ടി വാദിക്കുന്ന ശക്തമായ ശബ്ദങ്ങളായി ഉയര്‍ന്നുവന്നു. അവരുടെ നിരന്തര പ്രചാരണങ്ങളും പ്രതിഷേധങ്ങളും ഉടമസ്ഥാവകാശ ഉത്തരവാദിത്തത്തെയും ക്ലബ്ബ് കാര്യങ്ങളില്‍ പിന്തുണക്കുന്നവരുടെ പങ്കാളിത്തത്തെയും ചുറ്റിപ്പറ്റിയുള്ള വ്യവഹാരം രൂപപ്പെടുത്തുന്നതില്‍ നിര്‍ണായക പങ്ക് വഹിച്ചു. തലമുറകളായി, ലിവര്‍പൂള്‍ നിവാസികള്‍ വലിയ സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യങ്ങളും സാമൂഹിക പ്രക്ഷോഭങ്ങളും നിറഞ്ഞ പ്രതികൂല സാഹചര്യങ്ങളെ അഭിമുഖീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇതിലൂടെയെല്ലാം ആര്‍ജിച്ചെടുത്ത കരുത്ത് ആന്‍ഫീല്‍ഡ് ജനത, പ്രതീക്ഷയുടെ ഒരു വിളക്കുമാടമായും നഗരവാസികള്‍ക്ക് ഒരു കൂട്ടായ്മയായും ലിവര്‍പൂള്‍ എഫ്സിയെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നവര്‍ക്ക് അഭിമാനത്തിന്റെ ഉറവിടമായും നിലകൊള്ളുന്നു.

2015 ഒക്ടോബറില്‍ യര്‍ഗന്‍ ക്ലോപ്പ് ആന്‍ഫീല്‍ഡില്‍ എത്തിയപ്പോള്‍, ഫുട്‌ബോള്‍ തന്ത്രങ്ങളുടെയും വൈദഗ്ധ്യത്തിന്റെയും കൂടെ ശുഭാപ്തിവിശ്വാസം, അഭിനിവേശം, ലിവര്‍പൂളിനെ ഒരു ക്ലബ്, കമ്മ്യൂണിറ്റി എന്നിങ്ങനെ നിര്‍വചിക്കുന്ന മൂല്യങ്ങളോടുള്ള ആത്മാര്‍ത്ഥമായ കാഴ്ചപ്പാടിനെയും ക്ലബ്ബിലേക്ക് പകര്‍ന്ന് നല്‍കി. ജര്‍മ്മനിയിലെ തൊഴിലാളിവര്‍ഗ നഗരമായ സ്റ്റട്ട്ഗാര്‍ട്ടില്‍ വളര്‍ന്നു വന്നതുകൊണ്ട് തന്നെ ലിവര്‍പൂളിലെ തൊഴിലാളിവര്‍ഗ ജനതയോട് എളുപ്പത്തില്‍ താദമ്യപ്പെടാന്‍ ക്‌ളോപ്പിന് സാധിച്ചു. ലിവര്‍പൂളിലുള്ള കാലം സഹാനുഭൂതിയുടെയും ഐക്യദാര്‍ഢ്യത്തിന്റെയും ആഴത്തിലുള്ള ബോധം അദ്ദേഹത്തില്‍ പകര്‍ന്നു. 

സ്റ്റേഡിയത്തിന്റെ പരിധിക്കപ്പുറം, ചുറ്റുമുള്ള അയല്‍പക്കങ്ങളിലെ കമ്യൂണിറ്റി ഇടപെടലുകള്‍ക്കും പുനരുജ്ജീവന ശ്രമങ്ങള്‍ക്കുമുള്ള ഒരു കേന്ദ്രബിന്ദുവായി ആന്‍ഫീല്‍ഡ് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു. ലിവര്‍പൂള്‍ എഫ്.സി, പ്രാദേശിക അധികാരികള്‍, കമ്യൂണിറ്റി ഓര്‍ഗനൈസേഷനുകള്‍ എന്നിവര്‍ നേതൃത്വം നല്‍കുന്ന സംരംഭങ്ങള്‍ ക്ലബ്ബിന്റെ സ്വാധീനത്താല്‍ പ്രദേശത്തെ നല്ല സാമൂഹിക മാറ്റത്തിനും സാമ്പത്തിക വികസനത്തിനും കാരണമാകുന്നു. പ്രാദേശിക അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങള്‍ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാനും തൊഴിലവസരങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിക്കാനും താമസക്കാരുടെ മൊത്തത്തിലുള്ള ജീവിത നിലവാരം ഉയര്‍ത്താനും ആന്‍ഫീല്‍ഡ് റീജനറേഷന്‍ സ്‌കീം പോലുള്ള പദ്ധതികള്‍ ലക്ഷ്യമിടുന്നു. ഈ സ്റ്റേഡിയം തന്നെ കമ്യൂണിറ്റി യോജിപ്പിനുള്ള ഒരു ഉത്തേജകമായി വര്‍ത്തിക്കുന്നു, ഈവന്റുകള്‍, വര്‍ക്ക്‌ഷോപ്പുകള്‍, യുവജന പരിപാടികള്‍ എന്നിവ സംഘടിപ്പിക്കുന്നു, അത് താമസക്കാര്‍ക്കിടയില്‍ അഭിമാനബോധം വളര്‍ത്തുന്നു.

ലിവര്‍പൂളില്‍ ഒരു മാനേജര്‍ എന്ന നിലയില്‍ തന്റെ റോള്‍ പിച്ചിന്റെ പരിധിക്കപ്പുറത്തേക്ക് വ്യാപിച്ചുവെന്ന് തുടക്കം മുതല്‍ ക്ലോപ്പ് മനസ്സിലാക്കിയിരുന്നു. താന്‍ ഒരു ഫുട്‌ബോള്‍ ടീമിനെ മാത്രമല്ല നയിക്കുന്നതെന്നും അദ്ദേഹം തിരിച്ചറിഞ്ഞു. പാരമ്പര്യങ്ങളും മൂല്യങ്ങളും തത്ത്വങ്ങളും ഉയര്‍ത്തിപ്പിടിക്കാന്‍ ഭരമേല്‍പ്പിക്കപ്പെട്ട, പ്രിയപ്പെട്ട ഒരു സ്ഥാപനത്തിന്റെ കാര്യസ്ഥനായി മാറുകയായിരുന്നു അദ്ദേഹം. സ്വഭാവ വിനയത്തോടും ഉത്സാഹത്തോടും കൂടി, ക്ലോപ്പ് ഈ ഉത്തരവാദിത്തം പൂര്‍ണ്ണഹൃദയത്തോടെ സ്വീകരിച്ചു, ആന്‍ഫീല്‍ഡിന്റെ സംസ്‌കാരത്തില്‍ മുഴുകി, ക്ലബ്ബിന്റെ പിന്തുണക്കാരുമായി ആഴത്തിലുള്ള ബന്ധം സ്ഥാപിച്ചു.

ലിവര്‍പൂളിലെ ക്ലോപ്പിന്റെ വിജയത്തിന്റെ കേന്ദ്രബിന്ദു ജര്‍ഗന്‍  ക്ലോപ്പിന്റെ  വ്യതിരിക്തമായ നേതൃത്വ ശൈലിയാണ്. അതിന്റെ ഉള്‍ക്കൊള്ളല്‍, സുതാര്യത, കൂട്ടായ പ്രയത്‌നത്തില്‍ ഊന്നല്‍ എന്നിവയാണ്. ടോപ്പ്-ഡൌണ്‍ സമീപനം സ്വീകരിക്കുന്ന ചില മാനേജര്‍മാരില്‍ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, ക്ലോപ്പ് എല്ലായ്പ്പോഴും തനിക്ക് ചുറ്റുമുള്ള കളിക്കാരേയും സ്റ്റാഫുകളേയും പിന്തുണക്കാരേയും ശാക്തീകരിക്കാന്‍ ശ്രമിച്ചിട്ടുണ്ട്. ജീവിതത്തിലെന്നപോലെ ഫുട്ബോളിലെ വിജയവും സഹകരണവും ആശയവിനിമയവും പരസ്പര ബഹുമാനവും ആവശ്യമായ ഒരു ടീം പ്രയത്നമാണെന്ന് അദ്ദേഹം തിരിച്ചറിയുന്നു. 

സാമൂഹികവും സാമ്പത്തികവും സാംസ്‌കാരികവുമായ നിരവധി ഘടകങ്ങളെ ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്ന ആന്‍ഫീല്‍ഡിന്റെ രാഷ്ട്രീയം ബഹുമുഖമാണ്. നഗര പുനരുജ്ജീവനത്തിന്റെ വെല്ലുവിളികള്‍ മുതല്‍ സ്വത്വബോധത്തിന്റെ സങ്കീര്‍ണ്ണതകള്‍ വരെ അതുള്‍കൊള്ളുന്നു. ആന്‍ഫീല്‍ഡിന്റെ രാഷ്ട്രീയം ലിവര്‍പൂള്‍ നഗരത്തിന്റെ തന്നെ വിശാലമായ പോരാട്ടങ്ങളെയും വിജയങ്ങളെയും പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. ഈ പശ്ചാത്തലത്തില്‍, പ്രാദേശിക കമ്യൂണിറ്റിയുമായി ഇടപഴകേണ്ടതിന്റെയും ശാക്തീകരണത്തിന്റെയും പ്രാധാന്യം തിരിച്ചറിഞ്ഞുകൊണ്ട് ക്ലോപ്പ് ഒരു സമര്‍ഥമായ സ്പര്‍ശനത്തോടെ അതിനെ മുന്നോട്ട് നയിച്ചു.

ടീമിനും പിന്തുണയ്ക്കുന്നവര്‍ക്കും ഇടയിലുള്ള വിടവ് നികത്താനുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ കഴിവാണ് ക്ലോപ്പിന്റെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട നേട്ടങ്ങളിലൊന്ന്. ഫുട്‌ബോള്‍ വെറുമൊരു കായിക വിനോദമല്ലെന്നും കൂട്ടായ ഐഡന്റിറ്റിയുടെ ഉറവിടമാണെന്നും അദ്ദേഹം മനസ്സിലാക്കുന്നു. അവരില്‍ പലര്‍ക്കും നഗരവുമായും പരിസര പ്രദേശങ്ങളുമായും ആഴത്തില്‍ വേരൂന്നിയ ബന്ധമുണ്ട്. തന്റെ ഉത്സാഹം, ഊഷ്മളത, ലക്ഷ്യത്തോടുള്ള അചഞ്ചലമായ പ്രതിബദ്ധത എന്നിവയിലൂടെ, ക്ലോപ്പ് ആന്‍ഫീല്‍ഡ് വിശ്വാസികള്‍ക്ക് സ്വയം പ്രിയങ്കരനായി. അവരുടെ പ്രതീക്ഷകള്‍ക്കും സ്വപ്നങ്ങള്‍ക്കും അഭിലാഷങ്ങള്‍ക്കും ഒരു വ്യക്തിയായി. ലിവര്‍പൂളിലെ ക്ലോപ്പിന്റെ വിജയത്തിന്റെ കേന്ദ്രബിന്ദു അദ്ദേഹത്തിന്റെ വ്യതിരിക്തമായ നേതൃത്വ ശൈലിയാണ്. അതിന്റെ ഉള്‍ക്കൊള്ളല്‍, സുതാര്യത, കൂട്ടായ പ്രയത്‌നത്തില്‍ ഊന്നല്‍ എന്നിവയാണ്. ടോപ്പ്-ഡൌണ്‍ സമീപനം സ്വീകരിക്കുന്ന ചില മാനേജര്‍മാരില്‍ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, ക്ലോപ്പ് എല്ലായ്പ്പോഴും തനിക്ക് ചുറ്റുമുള്ള കളിക്കാരേയും സ്റ്റാഫുകളേയും പിന്തുണക്കാരേയും ശാക്തീകരിക്കാന്‍ ശ്രമിച്ചിട്ടുണ്ട്. ജീവിതത്തിലെന്നപോലെ ഫുട്ബോളിലെ വിജയവും സഹകരണവും ആശയവിനിമയവും പരസ്പര ബഹുമാനവും ആവശ്യമായ ഒരു ടീം പ്രയത്നമാണെന്ന് അദ്ദേഹം തിരിച്ചറിയുന്നു. 

ബില്‍ ഷാന്‍ക്ലിക്കിന് ശേഷം ക്ലോപ്പിന്റെ മാര്‍ഗനിര്‍ദേശത്തിന് കീഴില്‍, ലിവര്‍പൂള്‍ എഫ്സി ഒരു ഫുട്‌ബോള്‍ ക്ലബ്ബ് എന്നതിലുപരിയായി ഒരു രാഷ്ട്രീയ ഐഡന്റിറ്റിയായി പരിണമിച്ചു. ആ രാഷ്ട്രീയം ഐക്യത്തിന്റെയും, സഹിഷ്ണുതയുടെയും, സാമൂഹിക ബോധത്തിന്റെയും പ്രതീകമായി മാറിയിരിക്കുന്നു. ദാരിദ്ര്യം, അസമത്വം, മാനസികാരോഗ്യം തുടങ്ങിയ പ്രശ്നങ്ങളെക്കുറിച്ച് അവബോധം വളര്‍ത്താന്‍ തന്റെ പ്ലാറ്റ്ഫോം ഉപയോഗിച്ച് ക്ലോപ്പ് നിരവധി സാമൂഹിക കാരണങ്ങള്‍ക്കായി വാദിക്കുന്ന ആളാണ്. ചാരിറ്റബിള്‍ സംരംഭങ്ങളിലൂടെയോ കമ്മ്യൂണിറ്റി ഔട്ട്‌റീച്ച് പ്രോഗ്രാമുകളിലൂടെയോ പൊതു പ്രസ്താവനകളിലൂടെയോ ആകട്ടെ, പിച്ചിലും പുറത്തും നല്ല സ്വാധീനം ചെലുത്താനുള്ള തന്റെ പ്രതിബദ്ധത ക്ലോപ്പ് സ്ഥിരമായി പ്രകടമാക്കിയിട്ടുണ്ട്.

ലിവര്‍പൂളിലെ ക്ലോപ്പിന്റെ കാലഘട്ടത്തില്‍ വെല്ലുവിളികളേയും അദ്ദേഹം അഭിമുഖീകരിച്ചിരുന്നു. ട്രോഫികള്‍ നേടാനുള്ള സമ്മര്‍ദ്ദം മുതല്‍ ആധുനിക യുഗത്തില്‍ ഒരു മികച്ച ഫുട്‌ബോള്‍ ക്ലബ് കൈകാര്യം ചെയ്യാനുള്ള ആവശ്യങ്ങള്‍ വരെ നേടിയെടുക്കാനുള്ള വഴിയില്‍ ക്ലോപ്പ് നിരവധി തടസ്സങ്ങള്‍ നേരിട്ടിട്ടുണ്ട്. എന്നിട്ടും, ആന്‍ഫീല്‍ഡിന്റെ മൂല്യങ്ങളിലും പ്രചോദനം നല്‍കാനും ഏകീകരിക്കാനുമുള്ള ഫുട്ബോളിന്റെ ശക്തിയിലുള്ള തന്റെ വിശ്വാസത്തില്‍ അദ്ദേഹം ഉറച്ചുനിന്നു. ജര്‍ഗന്‍ ക്ലോപ്പ് ലിവര്‍പൂളില്‍ തന്റെ മാനേജര്‍ ജീവിതത്തിന്റെ അവസാനത്തിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുമ്പോള്‍, ആന്‍ഫീല്‍ഡിലെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാരമ്പര്യം സുരക്ഷിതമാണ്. വിജയകരമായ ഒരു ഫുട്‌ബോള്‍ മാനേജര്‍ എന്ന നിലയില്‍ മാത്രമല്ല, ലിവര്‍പൂള്‍ ഫുട്‌ബോള്‍ ക്ലബിനെ നിര്‍വചിക്കുന്ന മൂല്യങ്ങളുടെയും പാരമ്പര്യങ്ങളുടെയും യഥാര്‍ഥ സൂക്ഷിപ്പുകാരന്‍ എന്ന നിലയിലും അദ്ദേഹം ഓര്‍മിക്കപ്പെടും. ക്ലബ്ബിലും അതിന്റെ കമ്യൂണിറ്റിയിലും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്വാധീനം കായിക മേഖലയെ മറികടക്കുന്നു, തലമുറകളുടെ പിന്തുണക്കാരുടെ ഹൃദയത്തിലും മനസ്സിലും മായാത്ത മുദ്ര പതിപ്പിക്കുന്നു.

ക്ലോപ്പില്‍, ആന്‍ഫീല്‍ഡ് ഒരു ചാമ്പ്യനെ, ഒരു നേതാവിനെ, ഒരു ദര്‍ശകനെ കണ്ടെത്തി. ആന്‍ഫീല്‍ഡിന്റെ രാഷ്ട്രീയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ ധാരണയും അതിന്റെ തത്വങ്ങളോടുള്ള അചഞ്ചലമായ പ്രതിബദ്ധതയും അദ്ദേഹത്തെ വിദൂരത്തുള്ള ആരാധകര്‍ക്ക് പോലും പ്രിയങ്കരനാക്കി. ലിവര്‍പൂള്‍ എഫ്സി പിച്ചിന് അകത്തും പുറത്തും അതിന്റെ ജൈത്രയാത്ര തുടരുമ്പോള്‍, ക്ലോപ്പിന്റെ സ്വാധീനം എന്നെന്നും നിലനില്‍ക്കും. ജര്‍ഗന്‍ ക്ലോപ്പ് ഒരു മാനേജര്‍ മാത്രമല്ല; അയാള്‍ ആന്‍ഫീല്‍ഡിന്റെ ഹൃദയമിടിപ്പാണ്, അതിന്റെ ആത്മാവിന്റെ ആള്‍രൂപമാണ്, അതിന്റെ പൈതൃകത്തിന്റെ സംരക്ഷകനാണ്.