വ്യാജ വാർത്തകളുടെ ഫാക്ടറി ആയി ഇന്ത്യ മാറുമ്പോൾ

ഗുജറാത്തിൽ വിദേശ വാതുവെപ്പുകാരെ കബളിപ്പിക്കാൻ ഒരു സംഘം വ്യാജ 'ഇന്ത്യൻ പ്രീമിയർ ലീഗ്' മത്സരങ്ങൾ സംഘടിപ്പിച്ചു. ഇന്ത്യയിലെ ഒരു സാധാരണ ക്രിക്കറ്റ് മത്സരം പോലെ തോന്നുന്ന അതിൽ എല്ലാം വ്യാജമായിരുന്നു: കളിക്കാർ, അമ്പയർമാർ, പിച്ച്, എന്തിന് കാണികൾ പോലും. ലോക്കൽ പോലീസ് ഈ പദ്ധതി തകർക്കുന്നതിന് മുൻപേ ഇത് ക്വാർട്ടർ ഫൈനൽ ഘട്ടത്തിലെത്തി. ഈ വിചിത്രമായ കഥ ഇന്ത്യയിൽ തലക്കെട്ടുകൾ സൃഷ്ടിക്കുന്ന വ്യാജ വാർത്തകളുടെ ഏറ്റവും പുതിയ ഉദാഹരണം മാത്രമാണ്. കാനഡയിലെ ആൽബെർട്ട സർവകലാശാലയിൽ നടത്തിയ ഒരു പഠനം പ്രകാരം ലോകത്തിൽ കോവിഡ് അന്തരം തെറ്റായ വിവരങ്ങളുടെ ഉറവിടം ഇന്ത്യയായി മാറി. അതായത് ലോകത്ത് പുറത്ത് വരുന്ന ആറിൽ ഒരു വ്യാജ വാർത്ത ഇന്ത്യയിൽ നിന്നാണ്.

മൈക്രോസോഫ്റ്റ് സർവേ പ്രകാരം ഏകദേശം രണ്ടിൽ മൂന്ന് ഇന്ത്യക്കാർ വ്യാജ വാർത്തകൾ അഭിമുഖീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്, ഇത് ലോക ശരാശരിയേക്കാൾ കൂടുതലാണ്. അപ്പോള് ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ജനാധിപത്യ രാജ്യമായ ഇന്ത്യ വ്യാജ വാർത്തയുടെ ഒരു കേന്ദ്രമായി മാറിയതെന്തുകൊണ്ട്?

പല വിദഗ്ധരും സൂചിപ്പിച്ച ഒരു പ്രധാന കാരണം രാജ്യത്തെ ഡിജിറ്റൽ സാക്ഷരതയുടെ അഭാവമാണ്. ഒരു ദശാബ്ദം മുമ്പ് ഇന്ത്യയിൽ ഏകദേശം 150 ദശലക്ഷം ഇന്റർനെറ്റ് ഉപയോക്താക്കൾ ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കിലും, കുറഞ്ഞ വിലയുള്ള മൊബൈൽ ഫോണുകളും വിലകുറഞ്ഞ ഇന്റർനെറ്റ് ഡാറ്റ പ്ലാനുകളും കാരണം ഇത് ഇപ്പോൾ 800 ദശലക്ഷത്തിലധികം വർധിച്ചു.

"ധാരാളം ആളുകൾ ഇപ്പോൾ ഓൺലൈനിൽ വരുന്നു, ഒരുപക്ഷേ കഴിഞ്ഞ അഞ്ച് വർഷമായി, നിങ്ങൾക്കറിയാമോ, നൂറുകണക്കിന് ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾ ഓൺലൈനിൽ വന്നിട്ടുണ്ട്. " റട്ഗൻ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ കിരൺ ഗാരിമെൽ പറയുന്നു.

എന്തുകൊണ്ടാണ് രാജ്യം തെറ്റായ വിവരങ്ങളുടെ കേന്ദ്രമായി മാറിയതെന്ന് ശരിക്കും അറിയാൻ, നാം രണ്ട് പ്രധാന കാര്യങ്ങൾ മനസ്സിലാക്കേണ്ടതുണ്ട്: രാഷ്ട്രീയവും മതവും.

കൊറോണ വൈറസ് പകർച്ചവ്യാധിയുടെ സമയത്ത്, വിശ്വസനീയമായ വാർത്തകൾ പോലും പലപ്പോഴും ഓൺലൈനിലൂടെ പ്രവഹിച്ച സ്ഥിരീകരിക്കാത്ത വിവരങ്ങളാൽ മുങ്ങിപ്പോയി. തെറ്റായ ചികിത്സകളും ഗൂഢാലോചന സിദ്ധാന്തങ്ങളും ബന്ധപ്പെട്ട തെറ്റായ വിവരങ്ങൾ പരിഭ്രാന്തിക്കും ഉത്കണ്ഠയ്ക്കും കാരണമായി. ഉദാഹരണത്തിന്, പകർച്ചവ്യാധിയുടെ തുടക്കത്തിൽ, ഒരു ഹിന്ദു ഗ്രൂപ്പ് ഗോമൂത്ര പാർട്ടി സംഘടിപ്പിച്ചു.

ഇന്ത്യയിലെ പല ഹിന്ദുക്കളും വിശുദ്ധമെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്ന പശുവിന്റെ മൂത്രം കോവിഡിനെ തടയുമെന്ന് അവർ വിശ്വസിച്ചു. ഭരണകക്ഷിയിലെ പ്രമുഖ രാഷ്ട്രീയക്കാരും ഗോമൂത്രം മരുന്നായി ഉപയോഗിക്കണമെന്ന് വാദിച്ചിരുന്നു.

"എനിക്ക് ഒരുപാട് ആരോഗ്യ പ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. അപ്പോഴാണ് ഞാൻ എല്ലാ ദിവസവും ഗോമൂത്രം കഴിക്കുന്നത് ശീലമാക്കിയത്. ഇതിനുശേഷം, കൊറോണ വൈറസിന് ഞാൻ മറ്റൊരു മരുന്നും കഴിക്കാൻ പാടില്ല. കൊറോണ വൈറസ് അണുബാധ എന്നെ ബാധിച്ചിട്ടില്ല." - പ്രഗ്യാ സിംഗ് താക്കൂർ പറയുന്നു. കോവിഡ് -19 അണുബാധ സുഖപ്പെടുത്താൻ കഴിയുമെന്ന് വിശ്വസിച്ച് ചിലർ അവരുടെ ശരീരത്തിൽ ചാണകം തേച്ചു.

എന്നാൽ അത്തരം ചികിത്സയ്ക്ക് ശാസ്ത്രീയ അടിത്തറയില്ല. ബ്ലാക്ക് ഫംഗസ് അണുബാധ പോലുള്ള മറ്റ് രോഗങ്ങളിലേക്ക് ഇത് നയിച്ചേക്കാമെന്ന് ഡോക്ടർമാർ മുന്നറിയിപ്പ് നൽകി. എന്നാൽ എന്തുകൊണ്ടാണ് രാജ്യം തെറ്റായ വിവരങ്ങളുടെ കേന്ദ്രമായി മാറിയതെന്ന് ശരിക്കും അറിയാൻ, നാം രണ്ട് പ്രധാന കാര്യങ്ങൾ മനസ്സിലാക്കേണ്ടതുണ്ട്: രാഷ്ട്രീയവും മതവും.

കൊറോണ വൈറസ് പകർച്ചവ്യാധിയുടെ സമയത്ത്, വിശ്വസനീയമായ വാർത്തകൾ പോലും പലപ്പോഴും ഓൺലൈനിലൂടെ പ്രവഹിച്ച സ്ഥിരീകരിക്കാത്ത വിവരങ്ങളാൽ മുങ്ങിപ്പോയി.

ഏഷ്യൻ ജേണൽ ഫോർ പബ്ലിക് ഒപ്പീനിയൻ റിപ്പോർട്ട് പ്രകാരം ഇന്ത്യയിൽ സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുന്ന വ്യാജ വാർത്തകളിൽ പകുതിയോളം സംഭാവന ചെയ്യുന്ന രണ്ട് മേഖലകളാണ് രാഷ്ട്രീയവും മതവും. പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി ഇന്ത്യയിലെ ഹിന്ദു ദേശീയ പാർട്ടിയായ ബി.ജെ.പിയെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു. 2014 ൽ ഒരു ബഹുസാംസ്കാരിക, ബഹുമതാധിഷ്ഠിതമായ ഇന്ത്യൻ സമൂഹത്തെ പരാമർശിച്ചുകൊണ്ട്. അദ്ദേഹം "സബ്കാ സാഥ് - സബ്കാ വികാസ്" അല്ലെങ്കിൽ "എല്ലാവരോടൊപ്പവും - എല്ലാവരുടെയും അഭിവൃദ്ധിക്കായി"" എന്ന മന്ത്രവുമായി അധികാരത്തിൽ വന്നു.

എന്നാൽ, എട്ട് വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷം രാജ്യം കടുത്ത വർഗീയ വിഭാഗീയതകൾക്ക് പത്രമാവുകയും ദേശീയതയുടെ വാർച്ചയ്ക്കും സാക്ഷ്യം വഹിക്കുകയാണ്. ബിബിസി നടത്തിയ ഗവേഷണമനുസരിച്ച്, ഈ ഘടകങ്ങൾ ഇന്ത്യയിൽ വ്യാജ വാർത്തകളുടെ വർധനവിന് കാരണമായിട്ടുണ്ട്.

നിലവിലെ ഭരണകക്ഷിയെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നവരിൽ നിന്ന് ധാരാളം വ്യാജ വാർത്തകളാണ് വരുന്നത്. കാബിനറ്റ് മന്ത്രിമാർ ഉൾപ്പെടെ പല ബിജെപി നേതാക്കളും തെറ്റായ വിവരങ്ങൾ പ്രചരിപ്പിക്കുന്നതായി കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. ഇന്ത്യൻ തെരുവുകൾ എൽ.ഇ.ഡി ലൈറ്റുകൾ കൊണ്ട് ജ്വലിച്ചിരിക്കുകയാണെന്ന് മോദി മന്ത്രിസഭയിലെ വാണിജ്യ മന്ത്രി ട്വീറ്റ് ചെയ്തു. എന്നിരുന്നാലും, ഒരു റിവേഴ്സ് ഇമേജ് സെർച്ചിൽ ചിത്രം യഥാർഥത്തിൽ റഷ്യയിലെ ഒരു തെരുവിൽ നിന്നുള്ളതാണെന്ന് കാണിക്കുന്നു. ഭരണകക്ഷിയിലെ പ്രമുഖർ തെറ്റായ വിവരങ്ങൾ പങ്കിട്ടതിന് മറ്റ് നിരവധി ഉദാഹരണങ്ങളുണ്ട്. തെറ്റായ വിവരങ്ങൾക്ക് രാജ്യം പ്രത്യേകിച്ച് ഫലഭൂയിഷ്ഠമായ മണ്ണാണെന്ന് വിദഗ്ധർ ആശങ്കപ്പെടുന്നു.

സോഷ്യൽ മീഡിയ മാനേജർമാരുടെയും ഇൻഫ്ലുവൻസർമാരുടെയും രാജ്യവ്യാപകമായ ശൃംഖലയായ ബിജെപി ഐടി സെൽ എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു വലിയ സോഷ്യൽ മീഡിയ പ്രൊഡക്ഷൻ ഹബ്ബ് പാർട്ടി നിർമ്മിച്ചിട്ടുണ്ട്. ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകൾ ഇവിടെ ഓൺലൈൻ സന്ദേശങ്ങൾ പ്രചരിപ്പിക്കുകയും അവ വൈറൽ ആക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. തെറ്റായ വിവരങ്ങൾ പ്രചരിപ്പിക്കുന്നതായും സംഘം പലപ്പോഴും ആരോപണവിധേയരായിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ ഈ ആരോപണം ബി.ജെ.പി നിഷേധിക്കുന്നു.

ഇന്ത്യയിൽ തെറ്റായ വിവരങ്ങളുടെ വ്യാപനത്തിൽ ഡിജിറ്റൽ സാക്ഷരതയും രാഷ്ട്രീയവും വഹിക്കുന്ന പങ്കിനെക്കുറിച്ച് നമ്മൾ സംസാരിച്ചു. പക്ഷേ, മതത്തിന്റെ കാര്യമോ? വ്യാജ വാർത്തകൾ മിക്ക നിക്ഷിപ്ത താല്പര്യക്കാരും ആയുധമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. നിലവിലെ രാഷ്ട്രീയ സാഹചര്യം നോക്കുകയാണെങ്കിൽ, വ്യാജ വാർത്തകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ എന്താണ് ഇവിടെ സംഭവിക്കുന്നത്? നിർഭാഗ്യവശാൽ കൂടുതലും ന്യൂനപക്ഷങ്ങളാണ് അതിന്റെ ഇരകൾ.

ഇന്ത്യയിലെ വ്യാജവാർത്ത എന്ന പ്രശ്നത്തെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കുമ്പോൾ, നിങ്ങൾക്ക് വാട്ട്സ്ആപ്പ് ഒഴിവാക്കാൻ കഴിയില്ല. ചില കേസുകളിൽ, വാട്ട്സ്ആപ്പ് വഴി പ്രചരിക്കുന്ന കിംവദന്തികൾക്ക് ഭീകരമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഉണ്ടാകുന്നു. 2018 ജൂലൈയിൽ, പടിഞ്ഞാറൻ സംസ്ഥാനമായ മഹാരാഷ്ട്രയിൽ ഒരു നാടോടി സമുദായത്തിൽപ്പെട്ട അഞ്ച് പേരെ ആൾക്കൂട്ടം തല്ലിക്കൊന്നു. സമാനമായ കേസുകൾ രാജ്യത്തിന്റെ മറ്റ് ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്ന് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

അപ്പോൾ, പരിഹാരം എന്തായിരിക്കാം? തെറ്റായ വിവരങ്ങൾ തിരിച്ചറിയാൻ ഫേസ്ബുക്കും ട്വിറ്ററും ആർട്ടിഫിഷ്യൽ ഇന്റലിജൻസ് ഉപകരണങ്ങൾ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ വാട്ട്സ്ആപ്പ് പോലുള്ള കണ്ടെത്താൻ കഴിയാത്ത സ്രോതസ്സുകളുടെ കാര്യത്തിൽ എന്ത് ചെയ്യാൻ കഴിയും? ജനങ്ങളുടെ അവകാശങ്ങളെയും വ്യക്തിഗത സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങളെയും ലംഘിക്കാതെ, അതിന്റെ വ്യാപനം നിയന്ത്രിക്കാനോ മന്ദഗതിയിലാക്കാനോ സാങ്കേതികവിദ്യ എങ്ങനെ ഉപയോഗിക്കാമെന്ന് കാണാൻ പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾ സിവിൽ സമൂഹവുമായും മാധ്യമപ്രവർത്തകരുമായും വസ്തുതാ പരിശോധനകളുമായും നമ്മുടേതുപോലുള്ള സംഘടനകളുമായും നിരന്തരം പ്രവർത്തിക്കേണ്ടതുണ്ടെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു.

ഡിഡബ്ല്യു അഭിമുഖം നടത്തിയ എല്ലാ വിദഗ്ധരും പരിഹാരം വ്യക്തിയുടെ ഡിജിറ്റൽ സാക്ഷരതയിലാണെന്ന് സമ്മതിക്കുന്നു, അതുപോലെ തന്നെ മെറ്റാ, ട്വിറ്റർ പോലുള്ള കമ്പനികൾക്ക് ഫാക്റ്റ്-ചെക്കിംഗിനായി ഉപയോക്തൃ സൗഹൃദ ഉപകരണങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുത്തണമെന്നും അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു.